अमिताभ बच्चन (Amitabh Bachchan)
बच्चन, अमिताभ : (११ ऑक्टोबर १९४२). हिंदी चित्रपटसृष्टीतील महान अभिनेता. जन्म अलाहाबाद येथे. त्यांचे वडील ⇨ हरिवंशराय बच्चन हे हिंदी साहित्यातील ख्यातनाम कवी होते. त्यांच्या आईचे नाव तेजी बच्चन. अमिताभ…
बच्चन, अमिताभ : (११ ऑक्टोबर १९४२). हिंदी चित्रपटसृष्टीतील महान अभिनेता. जन्म अलाहाबाद येथे. त्यांचे वडील ⇨ हरिवंशराय बच्चन हे हिंदी साहित्यातील ख्यातनाम कवी होते. त्यांच्या आईचे नाव तेजी बच्चन. अमिताभ…
फुले, निळू : (२५ जुलै १९३१–१३ जुलै २००९). मराठी नाट्य-चित्रपटसृष्टीतील लोकप्रिय व ज्येष्ठ अभिनेते. मूळ नाव निळकंठ कृष्णाजी फुले. ‘निळूभाऊʼ या नावाने सुपरिचित. त्यांचा जन्म पुणे येथे झाला. त्यांचे वडील…
पाटील, स्मिता : (१७ ऑक्टोबर १९५५−१३ डिसेंबर १९८६). मराठी व हिंदी चित्रपटसृष्टीतील संवेदनशील श्रेष्ठ अभिनेत्री. स्मिता पाटील यांचा जन्म पुणे येथे झाला. शिरपूर (धुळे) येथील मूळ रहिवासी असलेले त्यांचे वडील…
एखाद्या नैसर्गिक वा कृत्रिम व्यक्तीच्या नावे कायदेशीरपणे नोंदल्या गेलेल्या कलाकृतीचा, उत्पादनाचा वा संकल्पनेचा अनधिकृतपणे केलेला वापर किंवा पुनर्निर्मिती म्हणजे पायरसी. चित्र, पुस्तक, तंत्रज्ञान, संकल्पना या गोष्टींच्या बाबतीत पायरसीचे तंत्र त्यात्या…
भारतातील अनेक नावाजलेल्या प्रादेशिक चित्रपटसृष्टींपैकी एक आघाडीची चित्रपटसृष्टी. पूर्व उत्तर प्रदेश, पश्चिम बिहार आणि दक्षिण नेपाळ या भौगोलिक प्रदेशांत भोजपुरी भाषा बोलली जाते. तेथे भोजपुरी चित्रपट बघितले जातात. त्याशिवाय भोजपुरी…
आमिर खान : (१४ मार्च १९६५). भारतीय चित्रपटसृष्टीतील प्रसिद्ध अभिनेते. शाहरुख खान आणि सलमान खान यांच्या बरोबरीने बॉलिवुडवर राज्य करणार्या तीन खानांमध्ये आमिर खान यांचे नाव घेतले जाते. त्यांचा जन्म…
देसाई, मनमोहन : (२६ फेब्रुवारी १९३७ – १ मार्च १९९४). भारतीय चित्रपटसृष्टीतील विख्यात चित्रपटनिर्माते व दिग्दर्शक. मुंबईतील एका गुजराती कुटुंबात त्यांचा जन्म झाला. मुंबईतील गिरगाव या त्या वेळच्या मराठमोळ्या वस्तीत…
चार्ली कॉफमन : (१९ नोव्हेंबर १९५८). अमेरिकन चित्रपटसृष्टीतील ख्यातनाम पटकथाकार, निर्माता, दिग्दर्शक, नाटककार व गीतकार. त्याचा जन्म न्यूयॉर्क (अमेरिका) येथे झाला. चित्रपट, दूरचित्रवाणी व नाटक या तिन्ही क्षेत्रांत कॉफमन कार्यरत आहे.…
क्वेंटीन टॅरेंटीनो : ( २७ मार्च १९६३ ). विख्यात अमेरिकन चित्रपटलेखक, दिग्दर्शक, निर्माता व अभिनेता. त्याचा जन्म नॉक्सव्हिल-टेनेसी (अमेरिका) येथे झाला. लहानपणापासूनच त्याला चित्रपटाची आवड होती. मोठे होऊन चित्रपटांमध्ये अभिनेता…
शाहरुख खान : (२ नोव्हेंबर १९६५). हिंदी चित्रपटसृष्टीतील लोकप्रिय अभिनेते. त्यांचा जन्म दिल्ली येथे झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव मीर ताज मोहम्मद व आईचे नाव लतिफ फातिमा. दिल्लीतील मध्यमवर्गीय वातावरणात ते…
दुसऱ्या महायुद्धानंतरच्या काळात इटलीमध्ये तयार झालेल्या वास्तववादी चित्रपटांच्या चळवळीला ‘इटलीतील नववास्तववादʼ असे संबोधले जाते. इटालियन चित्रपटांचा सुवर्णकाळ या नावानेही ही चळवळ ओळखली जाते. ही प्रामुख्याने १९४४ ते १९५२ या काळात…
चित्रपटाचे आणि चित्रपटमाध्यमाचे मनोरंजन, कलात्मक सौंदर्यशास्त्र, सामाजिक व सांस्कृतिक पैलू, चित्रपटतंत्रे व आशयविषयक घटक यांच्या कसोट्यांवर केलेले विश्लेषण व मूल्यमापन, तसेच चित्रपटातील विविध घटकांची – उदा., विविध पात्रे, त्यांचे अभिनय,…
चित्रपटांचे प्रकार : १८९५ मध्ये ल्युमेअरबंधूंनी फ्रान्समध्ये मूक-चलचित्रनिर्मिती सुरू केली, तेव्हा घडणारी घटना कॅमेऱ्याने मुद्रित करून हुबेहूबपणे दाखविणे एवढाच हेतू होता. परंतु या तंत्रज्ञानाचा विकास होताना त्यात नाट्य आणि कथनकलेच्या…
शिक्षण आणि चित्रपट हे चित्रपटांच्या सुरुवातीच्या काळात भिन्न विषय होते. चित्रपट हे करमणुकीचे नवे साधन, तर शिक्षण ही समाजाने भावी पिढीच्या जीवनाची घडी बसविण्यासाठी केलेली व्यवस्था. विद्यार्थ्यांचे अभ्यासावरील लक्ष विचलित…
चित्रपट-इतिहास सोप्या टप्प्यांमध्ये समजून घेण्यासाठी त्यात वेळोवेळी उदयास आलेल्या चळवळींचा अभ्यास करणे आवश्यक ठरते. चित्रपटाचे तंत्र आणि तंत्रज्ञान, माध्यमांसंदर्भात झालेले वैचारिक बदल, यांबरोबरच त्यात्या काळाशी असलेले तत्कालीन चित्रपटांचे नाते यांच्याशी…