मसूर (Lentil)

मसूर ही वर्षायू वनस्पती फॅबेसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव लेंस क्युलिनॅरिस आहे. ती लेंस एस्क्युलेंटा या शास्त्रीय नावानेही ओळखली जाते. ती मूळची मध्य आशियातील असून पुरातत्त्व दाखल्यांनुसार तिची लागवड…

कॉन्व्हॉल्व्ह्युलेसी कुलातील या पसरणाऱ्‍या वेलीचे शास्त्रीय नाव आयपोमिया बायलोबा आहे. ती आयपोमिया पेस-कॅप्री या शास्त्रीय नावानेही ओळखली जाते. अटलांटिक, पॅसिफिक आणि हिंदी या महासागरांच्या समुद्रकिनारी मर्यादवेल वाढलेली आढळून येते. भारतात…

मरवा ही सुगंधी बहुवर्षायू वनस्पती लॅमिएसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव ऑरिगॅनम मॅजोरॅना आहे. ती मॅजोरॅना हॉर्टेन्सिस या शास्त्रीय नावानेही ओळखली जाते. ती मूळची दक्षिण यूरोप व उत्तर आफ्रिका येथील…

एक परिचित कडधान्य. मटकी ही वर्षायू वनस्पती फॅबेसी कुलाच्या फॅबॉइडी उपकुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव विग्ना ॲकॉनिटिफोलिया आहे. ती मूळची भारत आणि पाकिस्तान या देशांतील आहे. अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने, ऑस्ट्रेलिया,…

एक तृणधान्य. मका ही एकदलिकित वनस्पती पोएसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव झीया मेझ आहे. ती मूळची मध्य अमेरिकेतील आहे. युरोपात मका प्रथम स्पॅनिश लोकांनी १४९४ च्या सुमारास नेला. आशियात…

मंजिष्ठ ही वनस्पती रुबिएसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव रुबिया कॉर्डिफोलिया आहे. कॉफी वनस्पतीही रुबिएसी कुलातील आहे. मंजिष्ठ ही बहुवर्षायू वेल सर्व उष्ण प्रदेशांत वाढणारी असून भारतात ती दाट वनांत…

पक्षिवर्गातील पॅसेरिफॉर्मिस गणाच्या स्टर्निडी कुलातील एक पक्षी. भोरडा या पक्ष्याचे शास्त्रीय नाव स्टर्नस रोझियस आहे. त्याला भोरडी सारिका, गुलाबी सारिका अथवा गुलाबी साळुंकी असेही म्हणतात. भोरडा पक्षी पूर्व यूरोप आणि…

कुकर्बिटेसी कुलातील कुकर्बिटा प्रजातीमधील वनस्पतींच्या फळांना सामान्यपणे भोपळा म्हणतात. या वनस्पतींच्या बहुतेक जाती लांब वाढणाऱ्या वेली असून त्यांची खोडे काटक व चौरसाकार असतात. फळांवरील कवच कठीण असून आत रवाळ व…

ॲरॅकेसी कुलातील भेर्ली माड या वनस्पतीचे शास्त्रीय नाव कॅरिओटा यूरेन्स आहे. नारळ व ताड हे वृक्षदेखील ॲरॅकेसी कुलात मोडतात. भेर्ली माडाची पाने माशांच्या शेपटीसारखी दिसतात, म्हणून त्याला इंग्रजी भाषेत ‘फिश…

एक फळभाजी. भेंडी ही वर्षायू वनस्पती माल्व्हेसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव अबेलमोशस एस्कुलेंटस  आहे. कापूस व जास्वंद या वनस्पतीदेखील या कुलात येतात. भेंडी मूळची आफ्रिकेतील असून जगातील सर्व उष्ण…

भुईशिरड ही वनस्पती ॲमारिलिडेसी कुलातील असून तिचे शास्त्रीय नाव क्रायनम एशियाटिकम आहे. तिला नागदवणा असेही म्हणतात. भुईशिरड मूळची यूरोपीय देश, भारत, पाकिस्तान व श्रीलंका येथील असून तेथे रानटी अवस्थेत आढळते.…