युस्टीनस केअरना (Justinus Kerner)

केअरना, युस्टीनस : (१८ सप्टेंबर १७८६ - २१ फेब्रुवारी १८६२) जर्मनीमधील स्टुटगार्ट या शहराजवळ असलेल्या लुडवीजबर्ग या गावी युस्टीनस केअरना यांचा जन्म झाला. त्यांचे शालेयशिक्षण आपल्या गावीच झाले आणि नंतर त्यांना…

गरुड (Eagle)

पक्षिवर्गातील फॅल्कॉनिफॉर्मिस (Falconiformes) गणातील ॲक्सिपिट्रिडी (Accipitridae) कुलातील आकाराने मोठ्या, जाड व मजबूत चोच, मोठे पाय व अणकुचीदार नख्या, तीक्ष्ण नजर, लांब व रुंद पंख, उडण्याचा प्रचंड वेग असलेल्या तसेच शिकार…

सी. राईट मिल्स (C. Wright Mills)

मिल्स, सी. राईट (Mills, C. Wright) : (२८ ऑगस्ट १९१६ – २० मार्च १९६२). प्रसिद्ध अमेरिकी समाजशास्त्रज्ञ आणि जहाल राजकीय विचारवंत मिल्स यांचा जन्म टेक्सास येथे मध्यमवर्गीय इंग्लिश-आयरिश कुटुंबामध्ये झाला.…

अंतःस्थापित सॉफ्टवेअर (Embedded Software)

(अंत:स्थापित आज्ञांकन). संगणक सॉफ्टवेअर. हे प्रामुख्याने अंत:स्थापित प्रणालीमधील मशीन किंवा उपकरण यांवर नियंत्रण ठेवण्याकरिता तयार केलेली आज्ञावली आहे. ती वैशिष्ट्यपूर्ण असून विशिष्ट हार्डवेअरवर चालविण्यात येते आणि त्याला वेळेची व स्मृतीची…

मध्यम दाबाकरिता बहिर्गेही मंडल खंडक (Medium Voltage Outdoor Circuit-Breaker)

मंडल खंडकाचे मुख्य कार्य : विद्युत प्रवाहाचे साधारण परिस्थितीत नियंत्रण करणे, तसेच आपत्कालीन परिस्थितीत मंडल प्रवाह खंडित करून मंडलातील रोहित्रासारख्या (Power Transformer) उपकरणाचे संरक्षण करणे, अशी महत्त्वाची  कार्ये मंडल खंडक…

Read more about the article कॉस्के गुहा (Cosquer Cave)
कॉस्के गुहेतील प्राण्यांची चित्रे.

कॉस्के गुहा (Cosquer Cave)

फ्रान्समधील एक प्रसिद्ध गुहा. प्रागैतिहासिक काळात समुद्राची पातळी आजच्यापेक्षा बरीच खाली असताना मानवाने वसती केली होती, त्याचे अवशेष आता पाण्यात बुडलेले आहेत. अधोजल प्रागैतिहासिक पुरातत्त्वामध्ये अशा पाण्यात बुडलेल्या गुहांमधील अवशेषांचाही…

मधुसूदन कानुंगो (Madhusudan Kanungo)

कानुंगो, मधुसूदन : (१ एप्रिल १९२७ - २६ जुलै २०११) मधुसूदन कानुंगो यांचा जन्म ओडिशातील बेहरामपुर येथे झाला. उत्कल विद्यापीठातून त्यांनी विज्ञान शाखेतील पदवी मिळवली. त्यानंतर त्यांनी लखनौ विद्यापीठातून प्राणिविज्ञानाचे पदव्युत्तर…

जॉन हंटर (John Hunter)

हंटर, जॉन : (१३ फेब्रुवारी १७२८ - १६ ऑक्टोबर १७९३) जॉन हंटर यांचा जन्म स्कॉटलंडमधील पूर्व किलब्रिज या शहराजवळील काल्डरवूड या गावी झाला. शल्यचिकित्सक भाऊ हंटर यांच्याकडे जॉन यांनी शव विच्छेदनाचे…

अनुदेशन प्रणाली (Instruction System)

प्रणाली उपागमानुसार शैक्षणिक उपक्रमांची तपशीलवार विस्तृत योजना आखणे, ती विविध चाचण्यांद्वारे कार्यान्वित केलेले मूल्यमापन व त्यातून मिळालेल्या तथ्यांद्वारे मूळ योजनेत बदल करणे, त्याचे पुन्हा मूल्यमापन करणे असे सतत कार्यान्वित असलेल्या…

Read more about the article कोट्टापुरम (Kottapuram)
कोट्टापुरम किल्ला.

कोट्टापुरम (Kottapuram)

केरळमधील मेरीटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. कोट्टापुरमचा किल्ला केरळमधील त्रिसूर जिल्ह्यात कोडुंगलूर गावाच्या पूर्वेस ५ किमी. अंतरावर पेरियार नदीच्या मुखाजवळ उत्तर तीरावर मेथाला गावाजवळ आहे. या किल्ल्याला क्रांगनोर (Cranganore) असेही नाव आहे.…

Read more about the article नीरनम (नेलकिंडा) (Niranam) (Nelcynda)
नीरनम येथील प्रारंभिक ऐतिहासिक काळातील खापरे.

नीरनम (नेलकिंडा) (Niranam) (Nelcynda)

केरळमधील एक प्राचीन मेरिटाइम पुरातत्त्वीय स्थळ. ग्रीक व रोमन व्यापारी केरळच्या मलबार किनाऱ्याला डमिरीका असे म्हणत असत. इ.स. पहिल्या शतकातील पेरिप्लस ऑफ द इरिथ्रियन सी या ग्रंथात नेलकिंडा या मलबार…

Read more about the article सोमनाथ (Somnath)
सोमनाथ येथील दगडी नांगर.

सोमनाथ (Somnath)

गुजरातमधील सागरी पुरातत्त्वीय स्थळ. हे गुजरातच्या गीर जिल्ह्यात बारा ज्योतिर्लिंगांमधील एक प्रसिद्ध तीर्थक्षेत्र आहे. हे क्षेत्र सोमनाथ पाटण, प्रभासपाटण व वेरावळक्षेत्र या नावांनीही ओळखले जाते. सोमनाथ परिसरात हडप्पापूर्व काळापासूनच्या मानवी…

ग्रीक शिल्पकला : अभिजात काळ (Greek Sculpture : Classical Period)

ग्रीकमधील सुवर्णकाळात अभिजात कलेची निर्मिती झाली, म्हणून ऐतिहासिकदृष्ट्या या काळाला अभिजात काळ अशा नावाने ओळखतात. ग्रीक कलेच्या इतिहासातील कला आणि सर्वोत्तम शिल्पाकृतींच्या निर्मितीसाठी या काळाकडे एक महत्त्वाचा परिवर्तन बिंदू म्हणून…

व्याजदर मुदतीची संरचना (Term Structure of Interest Rates)

व्याजदर मुदतीच्या संरचनेस उत्पन्न अथवा लाभ वक्र असेसुद्धा संबोधले जाते. यामध्ये अल्प मुदतीकडून दीर्घ मुदतीमध्ये समान गुणवत्ता असलेल्या रोख्यांचे (बाँड्स) उत्पन्न आकृतीद्वारे दर्शविण्यात येते. व्याजदर मुदतीची संरचना ही वेगवेगळ्या मुदतीसाठी…

जी. राम रेड्डी (G. Ram Reddy)

रेड्डी, जी. राम (Reddy, G. Ram) : (४ डिसेंबर १९२९ – २ जुलै १९९५). प्रसिद्ध शिक्षणतज्ज्ञ, दुरस्त शिक्षणाचे विशारद आणि भारतातील मुक्त शिक्षणाचे जनक. रेड्डी यांचा जन्म करीमनगर (तेलंगणा राज्य)…