संगणक सुरक्षेतील एक शब्द. संगणक प्रणालीमध्ये लोकांचा प्रत्यक्ष प्रवेश मिळविण्याच्या क्षमतेला परिभाषित करतो. ग्रेगरी वाईट यांच्या मते, "कार्यालयात प्रत्यक्ष प्रवेश दिल्यास, अनुभवी हल्लेखोर संस्थेच्या संगणक प्रणाली आणि नेटवर्कमध्ये प्रवेश मिळविण्यासाठी…
इंटरनेट ऑफ थिंग्स (आयओटी). या अशा भौतिक वस्तू (किंवा अशा वस्तूंचा गट) आहेत, ज्या संवेदक, प्रक्रिया क्षमता, सॉफ्टवेअर आणि इतर तंत्रज्ञानासह संयुक्ति असून इतर उपकरणांसोबत आणि प्रणालीसोबत आंतरजालकाद्वारे किंवा इतर…
बँकेशी संबंधित असलेली एखादी मालमत्ता जेव्हा उत्पन्न निर्माण करण्यास असमर्थ असते, तेव्हा तिला अनुत्पादक मालमत्ता असे म्हणतात. बँकेने ग्राहकाला दिलेल्या कर्जातून किंवा कर्जव्यवहारातून बँकेला कोणत्याच प्रकारचे उत्पन्न मिळत नसेल, तर…
तिलापिया हे कोलोटिलापिनी (Coelotilapini), कॉप्टोडोनिनी (Coptodonini), हेटेरोटिलापिनी (Heterotilapini), ओरिओक्रोमिनी (Oreochromini), पेल्माटोलापाइन (Pelmatolapiine), टिलापाइन (Tilapiine) या जमातीतील (Tribes) सिक्लिड माशांच्या सुमारे १०० प्रजातींचे सामान्य नाव आहे. हे मासे मुख्यत: ओढे, नाले,…
महाराष्ट्रातील एक आदिवासी जमात. हिला अंध जमात असेही म्हटले जाते. या जमातीची वसती प्रामुख्याने विदर्भ व मराठवाडा या विभागांत आहे. त्याच बरोबर ही जमात आंध्र प्रदेशातील आदिलाबादच्या पश्चिमेला पसरलेल्या डोंगराळ…
कॉलिन्स, पॅट्रीशिया हिल (Collins, Patricia Hill) : (१ मे १९४८). प्रसिद्ध अमेरिकन समाजशास्त्रज्ञ. त्यांचा जन्म फिलाडेल्फिया येथे झाला. त्या अमेरिकेतील ख्यातनाम अभ्यासिका असून एक सामाजिक संशोधक व सिद्धांतकार म्हणून ओळखल्या जातात. कॉलिन्स…
अस्थिमस्त्य वर्गाच्या ॲक्टीनोप्टेरीजी (Actinopterygii) ह्या उपवर्गात पर्सिफॉर्मीस (Perciformes) गणातील पॉलिनीमिडी (Polynemidae) कुलात रावस माशाचा समावेश होतो. या माशाचे शास्त्रीय नाव इल्युथेरोनेमा टेट्राडॅक्टीलम (Eleutheronema tetradactylum) असे आहे. याच्या अंसपराच्या खाली दोऱ्यासारखे…
पुरवठ्याच्या बाजूचे अर्थशास्त्र हा समग्र अर्थशास्त्रातील एक सिद्धांत आहे. या सिद्धांतानुसार उत्पादनातील वाढ ही आर्थिक विकास घडवून आणते. त्यामुळे आर्थिक विकास वेगाने घडवून आणायचा असेल, तर भांडवल गुंतवणूक आणि वस्तू…
भोळे, भास्कर लक्ष्मण : (३० सप्टेंबर १९४२ - २४ डिसेंबर २००९). महाराष्ट्रातील विवेकवादी विचारवंत, राजकीय विश्लेषक आणि प्रबोधनाचे भाष्यकार. त्यांचा जन्म बुलढाणा जिल्ह्यातील तालखेड येथे झाला. जळगाव जिल्ह्यातील वरणगाव येथे…
एक आनुवंशिक दुर्मीळ आजार. कायिक अप्रभावी/अप्रकट (रिसेसिव्ह) जनुकांमुळे हा रोग संभवत असून त्याची जनुके मातापित्यांकडून संक्रमित झालेली असतात. ही एक दुर्मीळ आनुवंशिक चयापचय विकृती आहे. ज्या वेळी मानवी शरीरात पुरेशा…
मध्य भारतातील ओडिशा, झारखंड, बिहार आणि मध्यप्रदेश या राज्यांत आढणारी एक आदिवासी जमात. छोटा नागपूर पठार, झारखंडचा पूर्व सिंघभूम, गुमला, सिमदेगा जिल्हा; पश्चिम बंगालमध्ये पश्चिम मिदनापूर, बांकुरा आणि पुरुलिया या…
उद्योगसंस्थेच्या पारंपरिक सिद्धांतात उत्पादन व्यय वक्राचा आकार इंग्रजी U अक्षराप्रमाणे आहे. U आकारामुळे उद्योगसंस्थेच्या अतिरिक्त क्षमतेची समस्या दृग्गोचर होते. उद्योगसंस्थेच्या पारंपरिक सिद्धांतानुसार प्रत्येक संयंत्र एकमेकांद्वितीय अशा इष्टतम पातळीवर उत्पादनासाठी संकल्पित…
कमी उत्पन्न असणाऱ्या लोकांच्या मदतीसाठी उत्तम मार्ग अथवा उपाययोजना सुचविण्यासाठी सामाजिक विमा आणि संबंधित सेवा यासंबंधातील एक अहवाल. दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात ब्रिटिश सरकारने सर विलियम बेवरीज यांना हा अहवाल तयार…
डीएनएबंधी विकरे ही पेशींमधील अत्यावश्यक विकरांपैकी एक आहेत. डीएनए प्रतिकरण (DNA replication), दुरुस्ती (DNA repair) आणि पुनर्संयोजन (DNA recombination) या प्रक्रियांमध्ये ही विकरे महत्त्वाची भूमिका बजावतात. जीनोमची मूलभूत रचना अबाधित राखणे आणि दुरुस्ती यांमध्ये बंधी…
भौगोलिक स्थितीनुसार पृथ्वीवरील विविध भागांत असलेला परिसर, तापमान, सूर्यप्रकाशाची उपलब्धता या विविधतेशी व स्थिती बदलाशी जुळवून घेण्यासाठी बहुतेक सजीवांमध्ये अंतर्जात जैविक कालगणना व्यवस्था असते. सामान्य भाषेत याला जैविक घड्याळ (Biological…