संत बर्नार्ड : (? १०९० — २० ऑगस्ट ११५३). क्लेअरव्हो या ख्रिस्ती मठाचे संस्थापक आणि पाश्चात्त्य मठवासीय पद्धतींत चैतन्य आणणाऱ्यांपैकी एक श्रेष्ठ व्यक्ती. त्यांनी आयुष्याच्या शेवटपर्यंत क्लेअरव्हो मठाचे माठाधिपती म्हणून…
झिब्राफिश ही उष्णकटिबंधातील गोड्या पाण्यातील माशांची एक प्रजाती आहे. या माशाचा समावेश सायप्रिनिडी (Cyprinidae) कुलातील डॅनिओ (Danio) या गणात होतो. ही प्रजाती मूळची दक्षिण आशिया येथील असून हिचे शास्त्रीय नाव…
यूरोप खंडातील बाल्टिक समुद्राचा अती पूर्वेकडील फाटा. याचा पूर्व-पश्चिम विस्तार ४०० किमी., दक्षिणोत्तर विस्तार १९ ते १३० किमी. आणि क्षेत्रफळ ३०,००० चौ. किमी. आहे. तुलनेने हे आखात उथळ असून त्याची…
ओतोगिझोशी : अभिजात जपानी साहित्यातील मुरोमाची कालखंडातील कथा साहित्यप्रकार. तत्कालीन साहित्य प्रवाहात या साहित्यप्रकाराचा नव्याने उदय झालेला दिसतो. मुरोमाची कालखंड (इ.स.१४-१६ वे शतक) ते एदो कालखंड (इ.स.१७-१९ शतक) हा ओतोगिझोशी…
आशियातील पूर्व तिमोर देशाची राजधानी व देशातील प्रमुख सागरी बंदर. लोकसंख्या २,२२,३२३ (२०१५ अंदाजे). हे शहर तिमोर बेटाच्या उत्तर किनाऱ्यावर, ऑम्बाई सामुद्रधुनीवर वसलेले आहे. शहराच्या दक्षिणेस पर्वतीय प्रदेश आहे. तिमोर…
दक्षिण पॅसिफिक महासागरातील सामोआ या द्वीपीय देशाची राजधानी. लोकसंख्या ३७,३९१ (२०२२ अंदाजे). सामोआतील ऊपोलू बेटाच्या उत्तर किनाऱ्यावर वैसिगॅनो नदीच्या मुखाशी हे शहर वसलेले आहे. पूर्वी हे एक लहानसे खेडे होते.…
फाइनमन, जोन : (३१ मार्च १९२७ - २२ जुलै २०२०) जोन फाइनमन यांचे बालपण न्यूयॉर्क शहरात गेले. प्रसिद्ध भौतिकशास्त्रज्ञ रिचर्ड फाइनमन हे त्यांचे मोठे बंधू. घरातल्या गमतीजमतीच्या प्रयोगांतून विज्ञान जाणून घेण्याची…
राष्ट्रीय भात संशोधन संस्था, कटक (स्थापना : २३ एप्रिल १९४६) १९४२ साली त्यावेळच्या बंगाल प्रांतात भाताच्या पानावर कॉक्लिओबोलस मियाबिनस कवकामुळे (बुरशी) भातावरील तांबेरा रोगामुळे भाताचे पीक नष्ट झाले. भाताचा राष्ट्रीय…
बौमान, ऑस्कर (Baumann, Oskar) : (२५ जून १८६४ – १२ ऑक्टोबर १८९९). ऑस्ट्रियन समन्वेषक, मानचित्रकार आणि मानववंश वर्णनतज्ज्ञ. त्यांचा जन्म ऑस्ट्रियातील व्हिएन्ना येथे झाला. त्यांनी व्हिएन्ना विद्यापीठ, लाइपसिक विद्यापीठ येथून…
मध्य आफ्रिकेतील रूआंडा या खंडांतर्गत देशाची राजधानी. लोकसंख्या ११,३२,६८६ (२०१२). देशाच्या मध्यवर्ती भागात, रूगन्वा नदीच्या काठावर, सस. पासून १,५४० मी. उंचीवर हे शहर वसले आहे. या शहराचा विस्तार सौम्य चढ-उतार…
काहाल, सान्तियागो रामोन : (१ मे १८५२ – १७ ऑक्टोबर १९३४) सान्तियागो रामोन इ काहाल, यांचा जन्म ईशान्य स्पेनमधील, पेटिय्या दे अरागॉन गावात झाला. सान्तियागोचा जन्म झाला त्या काळी त्यांचे…
वेस्ट इंडीज द्वीपसमूहातील सेंट लुसीया या द्वीपीय देशाची राजधानी आणि प्रमुख बंदर. लोकसंख्या ६५,६५६ (२०२२ अंदाजे). सेंट लुसीया बेटाच्या वायव्य किनाऱ्यावर हे शहर वसलेले आहे. कॅरिबियन समुद्राच्या पूर्व भागात असलेल्या…
कॅरिबियन समुद्रातील सेंट व्हिन्सेंट व ग्रेनेडीन्झ या द्वीपीय देशाची राजधानी. लोकसंख्या १२,९०९ (२०१२). पूर्व कॅरिबियातील अँटिलीस द्वीपमालिकेत सेंट व्हिन्सेंट व ग्रेनेडीन्झ ही बेटे स्थित आहेत. त्यांतील सेंट व्हिन्सेंट या सर्वांत…
श्रीलंकेतील सर्वाधिक लांबीची नदी. तिला सिंहली भाषेत ‘ग्रेट सँडी रिव्हर’ या नावाने ओळखले जाते. या नदीची लांबी ३३५ किमी. आणि जलवाहन क्षेत्र १०,४४८ चौ. किमी. आहे. ही नदी देशाच्या मध्य…
राष्ट्रीय पेशी विज्ञान संस्था (एन.सी.सी.एस): (स्थापना: सन १९६८) केंद्र शासनाच्या जैवतंत्रज्ञान विभागाच्या मार्गदर्शनाखाली राष्ट्रीय पेशी विज्ञान संस्थेचा प्रारंभ झाला. या संस्थेचा इतिहास सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाने दिलेल्या राष्ट्रीय ऊती संवर्धन…