मराठी विश्वकोश

नत्थू खाँ (Nathu Khan)

नत्थू खाँ : (१८७५ – १९४०). हिंदुस्थानी संगीतातील दिल्ली घराण्याचे ख्यातकीर्त तबलावादक. त्यांच्या जन्म मृत्यूच्या निश्चित तारखा ज्ञात नाहीत. त्यांचा जन्म दिल्ली येथे झाला. दिल्ली घराण्याचे प्रख्यात तबलावादक उस्ताद बोलीबक्ष…

दिनकर कायकिणी (Dinkar Kaikini )

कायकिणी, दिनकर दत्तात्रय : (२ ऑक्टोबर १९२७ - २३ जानेवारी २०१०). हिंदुस्थानी संगीतातील आग्रा घराण्याचे शैलीदार गायक, गुरू, वाग्गेयकार, संगीतज्ज्ञ व आयोजक. त्यांचा जन्म मुंबई येथे झाला. त्यांचे आई-वडील दोघांनाही…

सागरी कोळंबी (Indian Prawn)

संधिपाद संघातील कवचधारी क्रस्टेशिया (Crustacea) वर्गातील मॅलॅकोस्ट्रॅका (Malacostraca) उपवर्गातील (मऊ कवच असणारे कवचधारी प्राणी) डेकॅपोडा गणातील (Decapoda; दशपाद असलेल्या प्राण्यांचा गण) पिनिडी (Penaeidae) कुलात सागरी कोळंबीचा समावेश होतो. हीचे शास्त्रीय…

एसे एस्ट पर्सिपी (Esse est percipi)

कोणता पदार्थ अस्तित्वात आहे, हे पाहण्याची सोपी कसोटी जॉर्ज बर्क्लीने (१६८५‒१७५३) दिली आहे. त्याचे सूत्र म्हणजे लॅटिन भाषेत “एसे एस्ट पर्सिपी”(किंवा पर्किपी/पर्चिपी) या नावाने दिले आहे. इंग्रजीतल्या ‘Existence is Perception’…

फरीदसाहेब सतारमेकर (Faridsaheb Sitarmaker)

फरीदसाहेब सतारमेकर : (१८२७ – १८९७). महाराष्ट्रातील तंतुवाद्यांचे एक आद्य प्रवर्तक. त्यांच्या जन्ममृत्यूच्या निश्चित तारखा उपलब्ध नाहीत. त्यांचा जन्म शिकलगार (सतारमेकर) घराण्यात मिरज (जि. सांगली) येथे झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव…

त्रिकोणी संख्या (Triangular Number)

[latexpage] बहुकोनी संख्या : समान अंतरावरील बिंदूंच्या रचनेद्वारे जर द्विमितीय सुसम बहुभुजाकृती मिळत असेल तर त्या बिंदूच्या संख्येला बहुकोनी संख्या असे म्हणतात. बहुकोनी संख्यांचाच एक प्रकार म्हणजे त्रिकोणी संख्या होय.…

द सेलआऊट (The Sellout)

द सेल आऊट : बुकर पुरस्कार प्राप्त पॉल बेट्टी या लेखकाची कादंबरी. पॉल बेट्टी हे सुप्रसिद्ध अमेरिकन साहित्यिक, कादंबरीकार होत. ही कादंबरी वन वर्ल्ड प्रकाशनाने, युके कडून २०१५ मध्ये प्रकाशित…

ईव्हो आन्द्रिच (Ivo Andric)

आन्द्रिच, ईव्हो : (१० ऑक्टोबर १८९२ - १३ मार्च १९७५). युगोस्लाव्हिकन साहित्यिक. कविता, कादंबरी, कथा, ललित गद्य अशा साहित्यप्रकारांमध्ये त्यांचे लेखन प्रकाशित आहे. विशेषत: लघुकथा आणि कादंबरी या कथनात्म साहित्यप्रकारांत…

डगलस स्टुअर्ट (Douglas Stuart)

स्टुअर्ट, डगलस : (३१ मे १९७६). स्कॉटीश-अमेरिकन लेखक, परिधान अभिकल्पक (फॅशन डिझायनर). सन २०२० चा बुकर पुरस्कार विजेता. जन्म ग्लासगो, स्कॉटलंड येथे. डगलस कुटुंबात तीन भावंडात सर्वात लहान. तो लहान…

अब्जांश तंत्रज्ञान आणि प्रतिजैविके (Nanotechnology in Antibiotics)

सूक्ष्मजीवांपासून मिळणाऱ्या व अत्यल्प प्रमाणात असतानाही इतर सूक्ष्मजीवांची वाढ रोखू शकणाऱ्या किंवा त्यांना मारक ठरणाऱ्या रासायनिक पदार्थांना ‘प्रतिजैव प्रदार्थ’ किंवा ‘प्रतिजैविके’ (Antibiotics) म्हणतात. सर्वप्रथम डॉ. अलेक्झांडर फ्लेमिंग यांनी सन १९२८…

नत्थू खाँ (Nathu Khan)

नत्थू खाँ (Nathu Khan)

दिनकर कायकिणी (Dinkar Kaikini )

सागरी कोळंबी (Indian Prawn)

एसे एस्ट पर्सिपी (Esse est percipi)

फरीदसाहेब सतारमेकर (Faridsaheb Sitarmaker)

त्रिकोणी संख्या (Triangular Number)

द सेलआऊट (The Sellout)

ईव्हो आन्द्रिच (Ivo Andric)

डगलस स्टुअर्ट (Douglas Stuart)

अब्जांश तंत्रज्ञान आणि प्रतिजैविके (Nanotechnology in Antibiotics)

अब्जांश तंत्रज्ञान आणि वैद्यकीय क्षेत्र (Nanotechnology in Medical Field)

कार्ल मार्क्सची क्रांतीची कल्पना (Karl Marx’s Concept of revolution)

सर्वंकषवाद (Totalitarianism)

नगरराज्य (City State)

पहिली घटना दुरुस्ती (First Amendment of Indian Constitution))