संबंधात्मक डेटाबेस व्यवस्थात्मक प्रणाली (आरडीबीएमस) ही डेटाबेस व्यवस्थात्मक प्रणालीचा (डीबीएमएस; डेटाबेस मॅनेजमेंट सिस्टिम) भाग आहे. यात रेखांकित (डिझाईन; Design) स्वरुपात विशिष्ट पद्धतीने संबंधात्मक डेटाबेस तयार करण्यासाठी केला जातो. संबंधात्मक डेटाबेस…
संगणक विषाणू ही संगणकची कार्यप्रणाली पूर्णपणे संगणक आज्ञावलीवर (programme) आधारित असते. विविध कार्य करण्यासाठी विशेष आज्ञावल्या प्रयोगात आणल्या जातात, जर हे कार्य करणाऱ्या आज्ञावल्या ग्रसित झाल्या तर ते संगणकावरील माहितीला…
साबावाला, जहांगीर अर्देशिर : (२३ ऑगस्ट १९२२–२ सप्टेंबर २०११). आधुनिक भारतीय चित्रकार. त्यांचा जन्म मुंबई येथे एका गर्भश्रीमंत पारशी घराण्यात, अर्देशिर पेस्तनजी व मेहेरबाई या दांपत्यापोटी झाला. या घराण्याच्या देणगीतून ‘जहांगीर…
स्वामिनाथन्, जे. : (२१ जुलै १९२८–२५ एप्रिल १९९४). श्रेष्ठ भारतीय चित्रकार आणि भारतातील नव-तांत्रिक कलाप्रवाहाचे एक जनक. त्यांचा जन्म संजौली (सिमला) येथे शेतकरी कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील सचिव होते. त्यांची आई…
सामंत, मोहन बाळकृष्ण : (१९२६–२२ जानेवारी २००४). आधुनिक भारतीय चित्रकार. त्यांचा जन्म मुंबई येथे झाला. त्यांनी सर जे. जे. स्कूल ऑफ आर्ट, मुंबई येथून जी.डी.आर्ट ही पदविका घेतली (१९५७). ते…
स्पिअरमन, चार्ल्स एडवर्ड : (१० सप्टेंबर १८६३ — १७ सप्टेंबर १९४५). इंग्रज मानसशास्त्रज्ञ. त्याचा जन्म लंडन येथे झाला. ब्रिटिश लष्करातील पायदळात, मुख्यत: भारतामध्ये, त्याने अधिकारी म्हणून नोकरी केली; तथापि त्याच्या…
स्कॉर्सेसी, मार्टिन : (१७ नोव्हेंबर १९४२). प्रसिद्ध प्रभावशाली अमेरिकन दिग्दर्शक, पटकथाकार, निर्माता आणि अभिनेता. त्याचे पूर्ण नाव मार्टिन मार्कअँटानियो ल्युसियानो स्कॉर्सेसी. त्याचा जन्म क्वीन्स, न्यूयॉर्क येथे झाला. त्याच्या लहानपणी त्याच्या…
भारतीय चित्रपटसृष्टीतील एक प्रसिद्ध हिंदी चित्रपट. या चित्रपटाचे दिग्दर्शन रमेश सिप्पी यांनी केले. तर निर्मिती जी. पी. सिप्पी यांची होती. प्रमुख कलाकारांचा उत्तम अभिनय, सशक्त दिग्दर्शन, उत्कृष्ट संकलन, वैशिष्ट्यपूर्ण कथा,…
वेदवाङ्मयाच्या संरक्षणाचे वेदोत्तरकालीन प्रयत्न : उपनिषदांच्या नंतरच्या काळात आपण जसा प्रवेश करतो तसे आपल्याला वेदांचे संरक्षण कसे करायचे आणि त्यांचा विनियोग कसा करायचा याविषयीची बरीच मतमतांतरे दिसून येतात. वेदांचे सुरक्षित…
शिवाजी गणेशन् : (१ ऑक्टोबर १९२८–२१ जुलै २००१). तमिळ रंगभूमीवरील व चित्रपटसृष्टीतील एक श्रेष्ठ अभिनेते. मूळचे पूर्ण नाव विलुपुरम चिनय्या गणेशन्. वयाच्या सोळाव्या वर्षी गणेशन् यांनी छ. शिवाजी महाराजांची वठवलेली…
फुलंब्रीकर, कृष्णराव गणेशपंत : (२० जानेवारी १८९८–२० ऑक्टोबर १९७४). एक प्रतिभावान गायक, नट व संगीतदिग्दर्शक. त्यांचे आडनाव पाठक असे होते; परंतु त्यांचे पूर्वज यांनी नानासाहेब पेशव्यांसमोर वेदांमधील ऋचांचे स्पष्ट व…
बेर्गसाँ, आंरी : (१८ ऑक्टोबर १८५९—४ जानेवारी १९४१). सुप्रसिद्ध फ्रेंच तत्त्ववेत्ते. त्यांचा जन्म पॅरिसमध्ये झाला आणि पॅरिस येथेच तत्त्वज्ञानाचे अध्ययन-अध्यापन करण्यात आणि तत्त्वज्ञानावर लिखाण करण्यात त्यांनी आपले सर्व आयुष्य घालविले. तत्त्वज्ञानात…
जीवन विमा, अपघाती विमा, प्रवास विमा यासारख्या विमा उत्पादनांशी प्रत्येकाचा संबंध येतच असतो. कुटुंबप्रमुखाचा मृत्यू, मोटारीचा अपघात, एखादी वास्तू आगीच्या भक्षस्थानी पडणे अशा inसंकटकाळी विम्याचे महत्त्व लक्षात येते. दावा केल्यानंतर…
नेफ्थिस ही प्राचीन ईजिप्शियन मृत्यूदेवता असून ती गेब आणि नट देवतांची मुलगी, अभद्र आणि दुष्टतेची देवता मानल्या जाणाऱ्या सेत(थ)ची पत्नी, इसिस देवतेची जुळी बहीण आणि अनुबिस देवाची माता मानली गेली…
बारा मुख्य ग्रीक देवतांच्या वर्तुळापैकी एक प्राचीन मातृदेवता. ती झ्यूस आणि लेटो यांची मुलगी आणि अपोलो देवाची जुळी बहीण होती. तिचा जन्म अपोलोच्या एक दिवस आधी झाला. साहजिकच ती मोठी…