बेथे, हॅन्स (Bethe, Hans Albrecht)

बेथे, हॅन्स : ( २ जुलै १९०६ -  ६ मार्च २००५ ) अमेरिकन शास्त्रज्ञ हॅन्स बेथे यांना १९६७ साली, ताऱ्यांच्या ऊर्जानिर्मितीच्या संशोधनासाठी भौतिकशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार देऊन सन्मानित करण्यात आले. शास्त्रज्ञ…

वाडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ हिमालयन जिओलॉजी (Wadia Institute of Himalayan Geology)

वाडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ हिमालयन जिओलॉजी : ( स्थापना – जून, १९६८ )  हिमालयाचे भूगर्भशास्त्र या विषयात संशोधन करणारी ही स्वायत्त संशोधन संस्था भारत सरकारच्या विज्ञान आणि तंत्रज्ञान खात्याच्या अख्यत्यारीत कार्यरत आहे.…

वेंकटरमण, टी. एस. (Venkatraman, T. S.)

वेंकटरमण, टी. एस. : ( १५ जून १८८४ – १८ जानेवारी १९६३ ) थिरूवैयारू सांबासिवा (टी.एस.) वेंकटरमण यांचा जन्म दक्षिणेतील सालेम जिल्ह्यात झाला. त्यांचे प्राथमिक शिक्षण त्रिची येथे झाले. त्यांनी…

हॉवर्ड, अल्बर्ट (Howard, Albert )

हॉवर्ड, अल्बर्ट : ( ८ डिसेंबर,१८७३ - २० ऑक्टोबर, १९४७ ) ब्रिटनमधील श्रॉपशायर परगण्यात अल्बर्ट यांचा जन्म झाला. त्यांचे वडील शेतकरी होते. त्यांचे प्राथमिक शिक्षण रेकिन महाविद्यालयातून झाले. पुढे त्यांनी…

भारतीय उष्णदेशीय मौसम विज्ञान संस्था, पुणे (Indian Institute Of Tropical Meteorology, Pune)

भारतीय उष्णदेशीय मौसम विज्ञान संस्था, पुणे : ( स्थापना – १७ नोव्हेंबर,१९६२ ) भारतीय उष्णदेशीय मौसम विज्ञान संस्था ही संशोधन संस्था पुण्यात असून भारतातील उष्णकटी बंधातील हवामानासंबधी संशोधन करते. ही…

राष्ट्रीय समुद्र विज्ञान संस्थान (National Institute of Oceanography -NIO)

राष्ट्रीय समुद्र विज्ञान संस्थान : (स्थापना: १ जानेवारी १९६६) वैज्ञानिक व औद्योगिक अनुसंधान संस्थेच्या (सीएसआयआर) नियमाप्रमाणे या संस्थेचे कार्य चालते. राष्ट्रीय समुद्रविज्ञान संस्थेचे मुख्य कार्य गोव्याच्या दोना पावला येथून चालते.…

राष्ट्रीय अंटार्क्टिक आणि महासागर संशोधन केंद्र (National Centre for Antarctic and Ocean Research- NCAOR)

राष्ट्रीय अंटार्क्टिक आणि महासागर संशोधन केंद्र : (स्थापना – १९९८) अंटार्क्टिका अभ्यास केंद्र या नावाने स्थापना झालेल्या केंद्राचे नाव २००५ साली, राष्टीय अंटार्क्टिक आणि महासागर संशोधन केंद्र असे बदलण्यात आले.…

ला काँझ (LaCONES), हैदराबाद (Laboratory for the Conservation of Endangered Species, Hydarabad)

  ‘ला काँझ’(‘LaCONES’), हैदराबाद : (स्थापना – २००७) हैदराबादमधील ‘सेंटर फॉर सेल्युलर अँड मॉलेक्युलर बायॉलॉजी’ ह्या संस्थेच्या पुढाकाराने ‘संकटग्रस्त जातींच्या पर्यावरणीय संवर्धनासाठीची ही प्रयोगशाळा’ स्थापन झाली. ‘ला काँझ’ या संस्थेच्या…

आघारकर संशोधन संस्था (Agharkar Research Institute)

आघारकर संशोधन संस्था : (स्थापना - १९४६) पुण्यात असलेली आघारकर संशोधन संस्थाजीवशास्त्रात संशोधन करते. तेथे प्राणिशास्त्र, वनस्पतीशास्त्र आणि सूक्ष्मजीवशास्त्र या विषयातील मूलभूत व उपयोजित संशोधन होते. आघारकर रिसर्च इन्स्टिट्यूट ही…

हार्पर, जॉन लांडर (Harper, John Lander)

हार्पर, जॉन लांडर : (२७ मे, १९२५ – २२ मार्च, २००९) इंग्लंडमधील कृषिप्रधान रग्बी परगण्यात वाढलेला जॉन लहानपणापासून स्थानिक शेती-कुरणांचे निरीक्षण करत असे. वयाच्या तेराव्या वर्षी परिसरातील चराऊ कुरणात वाढणाऱ्या…

व्हाव्हिलोव्ह, निकोलाय आयव्हानोविच (Vavilov, Nikolay Ivanovich)

व्हाव्हिलोव्ह, निकोलाय आयव्हानोविच :  (२५ नोव्हेंबर १८८७ – २६ जानेवारी १९४३) व्हाव्हिलोव्ह यांचा जन्म मॉस्कोच्या एका व्यापारी कुटुंबात झाला. मॉस्को कृषि-विज्ञान संस्थेतून पदवीधर होण्यासाठी त्यांनी वनस्पती-भक्षी गोगलगायींवर संशोधन केले. पुढील…

ब्रॅडशॉ, अँथोनी डी. (Bradshaw, Anthony D.)

ब्रॅडशॉ, अँथोनी डी. : (१७ जानेवारी, १९२६ – २१ ऑगस्ट, २००८) अँथोनी (टोनी) ब्रॅडशॉ हे पर्यावरण पुनर्प्रस्थापन शास्त्राचे जनक समजले जातात. जिझस महाविद्यालय, केंब्रिज येथून पदवीधर झाल्यावर त्यांनी वेल्स विद्यापीठाच्या…

एलियन, गर्ट्रूड बेल  ( Elion,  Gertrude Belle )

एलियन, गर्ट्रूड बेल : (२३ जानेवारी, १९१८ –  २१ फेबुवारी, १९९९  ) गर्ट्रूड बेल एलियन ह्यांचा जन्म अमेरिकेतील न्यूयॉर्क शहरात झाला. त्यांचे आईवडील लिथुआनिया देशातून अमेरिकेत स्थलांतरित आले  होते. शालेय जीवनात गर्ट्रूडना सर्व…

देशपांडे, कालिदास शंकर ( Deshpande, Kalidas Shankar)

देशपांडे, कालिदास शंकर : (२९ ऑगस्ट,१९४० - १६ ऑक्टोबर, २०००) कालिदास शंकर देशपांडे यांचा जन्म शिवणी, जि. लातूर येथे झाला. त्यांनी त्यांचे प्राथमिक शिक्षण परभणी जिल्हयामधील पालम आणि गंगाखेड येथे…

दस्तुर, रुस्तुमजी होरमसजी (Dastur, Rustamji Hormasji)

दस्तुर, रुस्तुमजी होरमसजी : (७ मार्च, १८९६ – १ ऑक्टोबर, १९६१) रुस्तुमजी होरमसजी दस्तुर यांनी अहमदाबादच्या गुजरात कॉलेजातून बी.एस्सी. पदवी मिळवली आणि त्याच महाविद्यालयात त्यांनी वनस्पतीशास्त्राचे प्रयोग सहाय्यक म्हणून नोकरीला…