मराठी विश्वकोश

इमाम शाह (Imam Shah)

इमामशाह : (जन्म इ. स. १४५२- मृत्यू इ. स. १५११). देलमी उपदेशक परंपरेतील सैय्यद. सत्पंथ नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या त्यांच्या संप्रदायात त्यांना पीर मानण्यात येते. वडिलांचे नाव हसन कबरुद्दीन, आईचे नाव…

मोरार साहेब (Morar Saheb)

मोरार साहेब : (जन्म इ. स. १७५८ - मृत्यू इ. स. १८४९). रवीभाण संप्रदायाचे कवी. पूर्वाश्रमातील थराद (राजस्थान) येथील राजपुत्र मानसिंहजी वाघेला. रवीसाहेबांच्या वाणीने प्रभावित होऊन इ. स. १७७९ मध्ये…

शंकरन कुट्टी पोट्टेक्काट (Sankaran Kutty Pottekkatt)

शंकरन कुट्टी पोट्टेक्काट : (१४ मार्च १९१३ - ६ ऑगस्ट १९८२). श्री. शंकरनकुट्टी कुन्हीरमन पोट्टेक्काट. प्रसिद्ध मल्याळम् साहित्यिक.भारतातील साहित्यातील सर्वोच्च अशा ज्ञानपीठ पुरस्काराचे मानकरी. कथा,कादंबरी,कविता,प्रवासवर्णन इत्यादी साहित्य प्रकारात त्यांनी मल्याळम्…

बालमणी अम्मा ( Balmani Amma)

बालमणी अम्मा : (१९ जुलै १९०९ - २९ सप्टेंबर २००४).प्रसिद्ध मल्याळम् कवयित्री. मल्याळम् साहित्यात बालीमणी अम्मा या कवयित्रीला महत्त्वाचे स्थान आहे. हिंदीतील सुप्रसिद्ध कवयित्री महादेवी वर्मा यांच्या समकालीन असलेल्या अम्मांनी…

सीताकांत महापात्रा (Sitakant Mahapatra)

सीताकांत महापात्रा : (१७ सप्टेंबर १९३७). ओडिया भाषेतील श्रेष्ठ कवी. कवितेसह, निबंध, प्रवासवर्णन या साहित्यप्रकारातही त्यांनी लेखन केले आहे. अधिकतर त्यांचे लेखन ओडिया भाषेत असून, काही पुस्तके इंग्रजीतही प्रकाशित झाली…

ॲलिबी (Alibi)

आरोपीस उपलब्ध बचावाची एक कायदेशीर तरतूद. ‘गुन्ह्याच्या वेळी अन्यत्र उपस्थिती’ असा या संज्ञेचा शब्दश: अर्थ आहे. ॲलिबी हा मूळ लॅटिन शब्द असून त्याचा अर्थ ‘अन्यत्र कोठेतरी’ (अन्यत्र उपस्थिती) असा होतो.…

जामीन (Bail)

एखाद्याने दिलेल्या वचनाची परिपूर्ती किंवा दायित्वाची परतफेड करविण्याची जबाबदारी पतकरणे म्हणजे जामीन होय. यालाच हमी, हमीदार, प्रतिभू, जमानत इ. संज्ञाही वापरतात. फौजदारी किंवा दिवाणी कायदेशीर बाबींसंदर्भात पकडलेल्या किंवा पकडण्याचा संभव…

माराकायव्हो सरोवर (Maracaibo Lake)

व्हेनेझुएला देशातील तसेच दक्षिण अमेरिका खंडातील सर्वांत मोठे सरोवर. व्हेनेझुएलाच्या वायव्य भागातील माराकायव्हो खोऱ्यात सस.पासून ४१४ मी. उंचीवर हे सरोवर आहे. उत्तरेस व्हेनेझुएला आखातापासून दक्षिण टोकापर्यंत सरोवराची लांबी २१० किमी.…

पहिल्या इंग्रज-अफगाण युद्धप्रसंगी बोलन खिंडीजवळील इंग्रज सैन्य-एक चित्र.

इंग्रज-अफगाण युद्धे (Anglo-Afgan Wars)

अफगाणिस्तानात स्वतःची किंवा आपल्या अंकिताची सत्ता स्थापन करण्यासाठी इंग्रजांनी अफगाणांबरोबर तीन युद्धे केली. पहिले अफगाण युद्ध : (१८३८–१८४२). अफगाणिस्तानातून रशिया हिंदुस्थानावर स्वारी करील, अशी धास्ती इंग्रजांना वाटत होती. त्यातून इराणच्या शाहाने रशियाच्या…