इसे मोनोगातारी : अभिजात जपानी साहित्यातील सुप्रसिद्ध काव्यकथा (इ.स. ९८०). पद्य- गद्य मिश्रित असलेल्या या साहित्यकृतीत १४३ कथा संगृहीत आहेत. लेखकाच्या नावाबद्दल निश्चितपणे काही सांगता येत नाही. काही पुराव्यानुसार आरिवारा…
महाराष्ट्रातील वारली आदिवासींची वैशिष्ट्यपूर्ण चित्रकला. या जमातीचे लोक त्यांच्या घरातील भिंतींना चित्रांनी सजवतात. या चित्रांना वारली चित्र म्हणून ओळखले जाते. महाराष्ट्रातील कोसबाड, जव्हार, विक्रमगड, मोखाडा, डहाणू, तलासरी, नाशिक व धुळे…
त्सुरेझुरेगुसा : जपानच्या मध्ययुगीन साहित्यातील महत्त्वाची लेखसंग्रहात्मक साहित्यकृती. योशिदा केनको (कानेयोशी उराबे ) हा या कलाकृतीचा लेखक. केनकोचे वडील आणि भाऊ तत्कालीन गो उदा (१२७४-८७) या राजाच्या राजदरबारात कार्यरत होते.…
देशपांडे, वि. भा. : (३१ मे १९३८ – ९ मार्च २०१७). महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध नाट्यसमीक्षक. नाट्यक्षेत्रात ते ‘विभा’ म्हणून ओळखले जात असत. त्यांचा जन्म पुणे येथे सर्वसामान्य कुटुंबात झाला. त्यांच्या आईचे…
साराशिना निक्की : अभिजात जपानी साहित्यातील हेइआन कालखंडामधील रोजनिशी. ही साहित्यकृती इ.स.१०५९ मध्ये सुगिवारा नो ताकासुएच्या मुलीने लिहिली आहे. ही मुलगी लेडी साराशिना म्हणून प्रसिद्ध असल्याने ह्या रोजनिशीचे नाव साराशिना…
द ड्रीम ऑफ रेड चेंबर : अठराव्या शतकातील चिनी कादंबरी. या कादंबरीला इंग्रजी भाषेत द स्टोरी ऑफ स्टोन असे तर चिनी भाषेत होंग लौ मंग असे म्हणतात. १८ व्या शतकाच्या…
खान, शफाअत : (२१ नोव्हेंबर १९५२). आधुनिक मराठी प्रायोगिक नाटककार, नाट्यदिग्दर्शक व नाट्यप्रशिक्षक. त्यांचा जन्म मध्यमवर्गीय कुटुंबात सावंतवाडी (सिंधुदुर्ग जिल्हा) येथे झाला. त्यांच्या वडिलांची फिरतीची नोकरी असल्याने विविध ठिकाणी त्यांचे…
सेत्सुवा : अभिजात जपानी साहित्यातील एक लोककथानात्मक साहित्यप्रकार. या साहित्यप्रकाराच्या अस्तित्वाबाबत मते मतांतरे आढळतात. या प्रकारात प्रामुख्याने मौखिक परंपरेत सांगितल्या जाणाऱ्या गोष्टींचे शब्दांकन केलेले बघायला मिळते. मुरोमाची कालखंडात या साहित्यप्रकाराची…
टिलिख, पॉल : (२० ऑगस्ट १८८६ — २२ ऑक्टोबर १९६५). विसाव्या शतकातील जर्मन-अमेरिकन अस्तित्ववादी तत्त्वचिंतक आणि ख्रिस्ती प्रॉटेस्टंट धर्मशास्त्रज्ञ. त्यांचा जन्म जर्मनीतील ब्रांडनबुर्ग प्रांतातील स्टारझेडेल (सध्या पोलंडमध्ये) या गावात झाला.…
नाताळ किंवा ख्रिस्मस हा ख्रिस्ती धर्मीयांचा आनंदाचा आणि उल्हासाचा सण. प्रभू येशू ख्रिस्त यांचा जन्मदिवस म्हणून तो जगभर २५ डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो. ‘दिएस नातालिस’ (जन्म दिवस) या लॅटिन…
तोसा निक्की : अभिजात जपानी साहित्यातील रोजनिशी साहित्यातील प्रथम साहित्यकृती. कि नो त्सुरायुकी हा या कलाकृतीचा कर्ता. कि नो त्सुरायुकी (इ.स. ८७२ - ९४५) हा जपानी आणि चिनी लिपीवर प्रभुत्व…
हिंदुस्थानची फाळणी या विषयावर आधारलेल्या काही मोजक्या चित्रपटांपैकी अत्यंत मार्मिक असा हिंदी चित्रपट. हा चित्रपट १९७३ मध्ये प्रदर्शित झाला. या चित्रपटाचे दिग्दर्शन एम. एस. सथ्यू (मैसूर श्रीनिवास सथ्यू) या भारतातील…
दूरस्थ संवेदन ही संज्ञा एखाद्या वस्तूशी थेट संबंध न ठेवता त्याबाबत माहिती मिळविणे, याकरिता वापरण्यात येते. या माहितीचा वापर भूगोल, जमीन सर्वेक्षण, पृथ्व‍ी-विज्ञान या विषयांसह जलविज्ञान, जीवसृष्टी, पर्यावरणशास्त्र, हवामानशास्त्र, समुद्रशास्त्र,…
प्रत्येक देशाची आपापली कायदेपद्धती असते व त्या कायद्यांनुसार त्या देशाच्या नागरिकांचा व्यवहार चालत असतो. विवाह हा एक महत्त्वपूर्ण सामाजिक सोहळा आहे. त्यामुळेच तो नागरी कायद्याच्या नियंत्रणाखाली येतो. विवाह व विवाहाशी…
भारताला राष्ट्र म्हणून टिकून राहायचे असेल, तर धर्मनिरपेक्षतेविना पर्याय नाही. धार्मिक परंपरांची विविधता हे भारतीय समाजांचे एक ठळक वैशिष्ट्य आहे. म्हणूनच हे राष्ट्र कोणत्याही एका विशिष्ट धर्माच्या तत्त्वप्रणालीशी बांधील राहू…