झील्येराँ, झ्यूल : (२१ डिसेंबर १८५४–२६ एप्रिल १९२६). फ्रेंच भाषाशास्त्रज्ञ. फ्रेंच भाषेचा भूगोल आणि फ्रेंच भाषेची स्थानिक वैशिष्ट्ये दाखविणारे नकाशे तयार करणारा अभ्यासक. नव्हव्हिल, स्वित्झर्लंड येथे जन्म. बाझेल व पॅरिस…
भगवानलाल इंद्रजी : (७ नोव्हेंबर १८३९ - १६ मार्च १८८८) प्रख्यात भारतविद्याविशारद, प्राचीन भारतीय इतिहास संशोधनामध्ये ज्या संशोधकांनी बहुमोल कामगिरी केली, त्यांत पंडित भगवानलाल इंद्रजी यांचा क्रम फार वरचा लागतो.…
मेये, आंत्वान : (११ नोव्हेंबर १८६६ – २१ सप्टेंबर १९३६). फ्रेंच भाषाशास्त्रज्ञ. जन्म मूलें येथे. सुप्रसिद्ध स्विस भाषाशास्त्रज्ञ फेर्दिनां द सोस्यूर यांचे शिष्य. आर्मेनियमपासून सुरुवात करून सर्व इंडो-युरोपियन विषयांचा अभ्यास…
सुंग यु : (इ. स. पू. तिसरे शतक). चिनी कवी. त्याच्या जीवनाबद्दल फारशी माहिती मिळत नाही. तो हूनान प्रांतातील त्स्यू राज्यातील होता. ह्याच राज्यात त्स्यू युआन (इ. स. पू. सु.…
जोसेफ फ्रीहेर वॉन आयशेंडॉर्फ : (१० मार्च १७८८ - २६ नोव्हेंबर १८५७ ). १९ व्या शतकातील एक जर्मन कवी, कादंबरीकार, नाटककार, साहित्यिक, समीक्षक, अनुवादक आणि मानववंशशास्त्रज्ञ. स्वच्छन्दतावादाचे (रोमँटिझम) एक प्रमुख…
अचेबे, चिनुआ : (१६ नोव्हेंबर १९३० - २१ मार्च २०१३). नायजेरियन कादंबरीकार, कवी, प्राध्यापक आणि समालोचक. संपूर्ण नाव अल्बर्ट चिन्युलुमोगू अचेबे. अचेबे याचे लहानपण नायजेरियातील ओगीदी इग्बो (इबो) शहरात गेले.…
डिकिन्सन, एमिली : (१० डिसेंबर १८३०–१५ मे १८८६). श्रेष्ठ अमेरिकन कवयित्री. ॲव्हर्स्ट, मॅसॅचूसेट्स येथे जन्म. माउंट हॉल्योक येथील ‘फीमेल सेमिनरी’त शिक्षण. कुटुंबातील तीन मुलांपैकी दुसरे अपत्य असलेली एमिली धार्मिक वातावरणात…
म्यूलर, हेर्टा : (१७ ऑगस्ट १९५३). जर्मन- रुमानियन कादंबरीकार, कवी, निबंधकार आणि साहित्यातील नोबेल पुरस्कार विजेती लेखिका. एकाग्रतेने कविता लिहिणारी व विस्थापितांच्या आयुष्याचे गद्यलेखनातून मोकळेपणाने चित्रण करणारी लेखिका असा तिचा…
रॉय, बिमलचंद्र : (१२ जुलै १९०९ – ८ जानेवारी १९६६). जागतिक चित्रपटइतिहासात भारताचे नाव सुवर्णाक्षरांनी कोरणारे चित्रकर्मी. त्यांचा जन्म पूर्व बंगालमधील माणिकगंज (आता ढाका, बांगलादेश) येथील जमीनदार घराण्यात झाला. हेमचंद्र…
सि.नारायण रेड्डी -‘सिनारे’: (१९ ऑगस्ट १९३२ - १२ जून २०१७). तेलुगू साहित्यामधील प्रसिद्ध कवी. त्यांचे पूर्ण नाव सिंगिरेड्डी नारायण रेड्डी असे होते. तेलुगू समाजात ते ‘सिनारे’ या नावाने लोकप्रिय होते.…
मेहता, नरेश : (१५ फेब्रुवारी १९२२ - २२ नोव्हेंबर २०००). हिंदी साहित्यातील सुप्रसिद्ध साहित्यिक, भारतातील साहित्यातील सर्वोच्च ज्ञानपीठ पुरस्काराचे मानकरी. काव्य, खंडकाव्य, कथा, कादंबरी, एकांकिका, नाटक, प्रवासवर्णन, समीक्षा, संपादन अशा…
मुखोपाध्याय, सुभाष : (१२ फेब्रुवारी १९१९ - ८ जुलै २००३). सुप्रसिद्ध बंगाली साहित्यिक. त्यांचा जन्म कृष्णा नगर, बंगाल प्रेसिडेन्सी इथे झाला होता. ते आपल्या समकालीन सुकांत भट्टाचार्य यांच्या प्रमाणे किशोरावस्थेपासूनच…
एम. टी. वासुदेवन नायर : (१५ जुलै १९३३). मल्याळम साहित्यातील विख्यात लेखक. पटकथाकार, चित्रपट दिग्दर्शक अशीही त्यांची ओळख आहे. एम. टी. वासुदेवन नायर यांचा जन्म कुटल्लुर, जिल्हा पालक्काट, केरळ इथे…
जयकांतन, दंडपाणी : (२४ एप्रिल १९३४ - ८ एप्रिल २०१५). डी. जयकांतन. सुप्रसिद्ध तमिळ साहित्यिक. त्यांचा जन्म कडडल्लूर (तमिळनाडू) इथे एका मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला होता. जयकांतन यांनी १९४६ मध्ये वयाच्या…
बहुपक्ष पध्दती : भारतामध्ये अनेक पक्ष पन्नाशीच्या दशकापासून राज्य आणि राष्ट्रीय पातळीवर होते. म्हणून बहुपक्षपध्दती होती, असा त्याचा अर्थ होत नाही. कारण १९८९ पर्यंत काँग्रेस व्यवस्था व त्याचे विरोधक अशी…