नरेश मेहता (Naresh Mehta)

मेहता, नरेश : (१५ फेब्रुवारी १९२२ - २२  नोव्हेंबर २०००). हिंदी साहित्यातील सुप्रसिद्ध साहित्यिक, भारतातील साहित्यातील सर्वोच्च ज्ञानपीठ पुरस्काराचे मानकरी. काव्य, खंडकाव्य, कथा, कादंबरी, एकांकिका, नाटक, प्रवासवर्णन, समीक्षा, संपादन अशा…

सुभाष मुखोपाध्याय (Subhash Mukhopadhyay)

मुखोपाध्याय, सुभाष : (१२ फेब्रुवारी १९१९ - ८ जुलै २००३). सुप्रसिद्ध बंगाली साहित्यिक. त्यांचा जन्म कृष्णा नगर, बंगाल प्रेसिडेन्सी इथे झाला होता. ते आपल्या समकालीन सुकांत भट्टाचार्य यांच्या प्रमाणे किशोरावस्थेपासूनच…

एम. टी. वासुदेवन नायर (M. T. Vasudevan Nayar)

एम. टी. वासुदेवन नायर : (१५ जुलै १९३३). मल्याळम साहित्यातील विख्यात लेखक. पटकथाकार, चित्रपट दिग्दर्शक अशीही त्यांची ओळख आहे. एम. टी. वासुदेवन नायर यांचा जन्म कुटल्लुर, जिल्हा पालक्काट, केरळ इथे…

दंडपाणी जयकांतन (Dandapani Jayakanthan)

जयकांतन, दंडपाणी : (२४ एप्रिल १९३४ - ८ एप्रिल २०१५). डी. जयकांतन. सुप्रसिद्ध तमिळ साहित्यिक. त्यांचा जन्म कडडल्लूर (तमिळनाडू) इथे एका मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला होता. जयकांतन यांनी १९४६ मध्ये वयाच्या…

बहुपक्ष पध्दती (Multi Party system)

बहुपक्ष पध्दती : भारतामध्ये अनेक पक्ष पन्नाशीच्या दशकापासून राज्य आणि राष्ट्रीय पातळीवर होते. म्हणून बहुपक्षपध्दती होती, असा त्याचा अर्थ होत नाही. कारण १९८९ पर्यंत काँग्रेस व्यवस्था व त्याचे विरोधक अशी…

पाश्चर इन्स्टिट्यूट (Pasteur Institute)

पाश्चर इन्स्टिट्यूट : (स्थापना – ४ जून १८८७) पाश्चर इन्स्टिट्यूट ही ना नफा ना तोटा तत्वावर सुरू झालेली फ्रान्समधील खाजगी संस्था आहे. जीवविज्ञान, सूक्ष्मजीव, सूक्ष्मजीव निगडीत रोग आणि लस उत्पादन…

बोडो जमात (Bodo Tribe)

  भारताच्या ईशान्य भागात विशेषत: आसाम राज्यात आढळणारी सर्वांत प्राचीन आदिवासी जमात. त्यांची वस्ती प्रामुख्याने आसामच्या उदलगुरी, चिराग, बक्सा, सोनितपूर, गोआलपुरा,धेमाजी, लखीमपूर, कोकराज्हर या भागांमध्ये तसेच ब्रह्मपुत्रा नदीच्या उत्तर खोऱ्यात…

नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फर्मेशन (National Centre for Biotechnology Information – NCBI)

नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फर्मेशन : (स्थापना – १९८८) नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फर्मेशन (एनसीबीआय- NCBI) ही युनायटेड स्टेटस नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिन (NLM) चा उपविभाग व नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ…

भाजप : एकपक्ष वर्चस्व व्यवस्था (BJP One party Dominance System)

भाजप : एकपक्ष वर्चस्व व्यवस्था : भाजपने रालोआ व्यवस्थेची मर्यादा भेदली. विखंडनाच्या ऐवजी एक केंद्राभिमुखतेची नवीन व्यवस्था उभी केली. त्यांचे प्रतिक नरेंद्र मोदी झाले. या घडामोडीचा परिणाम म्हणून २०१४ मध्ये…

फिलीप लुंडबर्ग (Filip Lundberg)

लुंडबर्ग, फिलीप :  (२ जून १८७६ - ३१ डिसेंबर १९६५) अर्न्स्ट फिलिप ऑस्कर लुंडबर्ग यांनी उप्प्सला विद्यापीठातून गणितातील पदवी मिळवली. नंतर त्यांनी पीएचडी करण्याचा आणि महाविद्यालयातील प्रवेशासाठी विद्यार्थ्यांना तयार करणाऱ्या…

लुका कवाली स्पोर्झा लुईगी (Luigi, Luca Cavalli-Sforza)

लुईगी, लुका कवाली स्पोर्झा : (२५ जानेवारी १९२२ - ३१ ऑगस्ट २०१८) कवाली स्फोर्झा यांचा जन्मइटलीतील जेनोआ येथे झाला. स्फोर्झा यांचे  शालेय शिक्षण तुरीनमध्ये झाले. पावियातील घिसलिएरी महाविद्यालयातून त्यानी डॉक्टर ऑफ…

आल्फ्रेड जे. लोटका (Alfred J. Lotka)

लोटका, आल्फ्रेड जे. : (२ मार्च, १८८० ते ५ डिसेंबर १९४९) लोटका यांचा जन्म ऑस्ट्रियातील (सध्याचे युक्रेन) लेम्बर्ग येथे झाला. त्यांनी बीएससी इंग्लंडच्या युनिव्हर्सिटी ऑफ बर्मिंगहॅम येथून भौतिकशास्त्र आणि रसायनशास्त्र…

सॅम्युअल कोउ (Samuel Kou)

कोउ, सॅम्युअल : (१९७४ -) सॅम्युअल कोउ यांचे बालपण चीनमधील लांझ्हाउ या अतिदुर्गम डोंगराळ भागात गेले. माध्यमिक शाळेत कोऊ यांनी गणित व पदार्थ विज्ञान विषयात विशेष प्राविण्य मिळवले. पेकिंग विद्यापीठातून कोउ…

केरोलिन्स्का इन्स्टिट्यूट (Karolinska Institutet)

केरोलिन्स्का इन्स्टिट्यूट : (स्थापना – सन १८१०) केरोलिन्स्का इन्स्टिट्यूटची मूळ संस्था कोंग्ल. केरोलिन्स्का मेडिको चिरूगिस्का इन्स्टिट्यूट या नावाने ओळखली जायची. संस्थेचे ब्रीदवाक्य स्वीडिश भाषेत Attförbättramänniskorshälsa असून इंग्रजी भाषांतर To improve human…

गोपीनाथ कल्लीयाणपूर (Gopinath Kallianpur)

कल्लीयाणपूर, गोपीनाथ :  (२५ एप्रिल १९२५ - १९ फेब्रुवारी २०१५)कल्लीयाणपूर यांचा जन्म मंगलोर येथे झाला. त्यांनी मद्रास विद्यापीठातून पदवी आणि पदव्युत्तर शिक्षण घेतले. अमेरिकेतली चॅपेल हिल येथील उत्तर कॅरोलीना विद्यापीठात…