मोगरा (Jasmine)

मोगरा ही सुवासिक फुलांची एक वनस्पती आहे. ही प्रजाती ओलिएसी कुलातील आहे.या प्रजातीत जाई (चमेली),जूई,मोगरा इत्यादी सुमारे २०० विविध सुवासिक फुलांचा समावेश होतो. ही बहुवर्षीय व सदाहरित वनस्पती असून यांपैकी…

पिवळी डेझी (Golden Rod)

कंपॉझिटी कुलातील फुलांच्या एका जातिसमूहाला डेझी म्हणतात. दिवस उजाडतो तेव्हा फुले उमलतात.  डेझी हा शब्द डेज आय या शब्दांचा अपभ्रंश होऊन तयार झाला आहे.  विविध आकार आणि रंगानुसार मायकचलमस डेझी,…

ॲस्टर (Aster)

ॲस्टर हे वर्षभर उपलब्ध होणारे आणि बाजारात वर्षभर मागणी असलेले फुलझाड आहे. ॲस्टरच्या फुलांचे विविध आकार, रंगछटा, टिकाऊपणा आणि आकर्षकता या गुणांमुळे ॲस्टरला सर्व थरातून मागणी असते. ॲस्टर फुलांचा उपयोग…

पेरू (Guava)

पेरू हे वर्षभर उपलब्ध असणारे  फळ आहे. भारतातील एकूण फळबाग लागवडीखालील क्षेत्रापैकी ७-९ टक्के क्षेत्रावर पेरू लागवड आढळते. पेरूच्या लागवडीची सुरुवात  १७ व्या शतकापासून झाली असून सध्या ते एक प्रमुख…

सीताफळ (Custard Apple)

सीताफळ हे अत्यंत काटक, हलक्या व मुरमाड जमिनीत चांगल्या प्रकारे वाढणारे तसेच दुष्काळातही तग धरून राहणारे फळझाड आहे. महाराष्ट्रातील एकूण लागवडीयोग्य जमिनीपैकी जवळपास ७५ - ८० टक्के जमीन कोरडवाहू आहे,त्यामुळे…

मोहरी (Mustard)

मोहरी हे रब्बी हंगामातील एक महत्त्वाचे, कमी खर्चाचे  पीक आहे. तेलबिया पिकांच्या एकूण उत्पादनामध्ये मोहरीचा दुसरा क्रमांक लागतो. हे पीक मुख्यत: पंजाब, हरियाणा, राजस्थान, उत्तर प्रदेश व बिहार राज्यांत मोठ्या…

डाळिंब (Pomegranate)

डाळिंब हे एक महत्त्वाचे नगदी पीक आहे. महाराष्ट्रात साधारणतः ८७,५५० हेक्टरहून अधिक क्षेत्र या फळपिकाखाली लागवडीत आहे. वर्षातून कोणताही  - मृग, हस्त आणि आंबे -  बहार घेता येतो व संपूर्ण…

बटाटा (Potato)

भारतात भाजीपाला लागवडीमध्ये बटाटा हे प्रमुख पीक मानले जाते. सर्व भाजीपाल्याच्या वार्षिक उत्पादनामध्ये हे पीक अग्रस्थानी आहे. बटाटा पीक मूळचे दक्षिण अमेरिकेच्या ‘पेरू’मधील असून संपूर्ण जगभरात मोठ्या प्रमाणावर खाल्ले जाणारे…

विनायक रामचंद्र हंबर्डे (Vinayak Ramchandra Hambarde)

हंबर्डे, विनायक रामचंद्र : (२३ एप्रिल १९०८ - १९ नोव्हेंबर १९६३). वैदर्भीय मराठी नाटककार, कादंबरीकार व संपादक. अमरावतीजवळील बडनेरा या उपनगरातील मध्यमवर्गीय कुटुंबात त्यांचा जन्म रामचंद्र व पार्वतीबाई या दांपत्यापोटी…

भूकंपरोधक दगडी भिंतीचे बांधकाम (Earthquake-Resistant Stone Masonry Buildings)

भूकंप मार्गदर्शक सूचना १६ दगडापासून बांधलेल्या भिंती मजबूत वाटल्या तरी त्या भूकंपाच्या धक्यापुढे तग धरू शकत नाहीत. भूकंप होत असताना जी भूकंपने होतात त्यातून निर्माण होणारे धक्के सहन करू शकण्याकरिता…

अब्जांश पदार्थांचे प्राण्यांवरील दुष्परिणाम (Nanotechnology : Side effects related to animals)

अब्जांश पदार्थांच्या आकार व आकारमानानुसार त्यांचे गुणधर्म बदलत असतात. सजीवांवर होणाऱ्या त्यांच्या दुष्परिणामांची तीव्रताही आकार व आकारमान यांवर अवलंबून असते, हेदेखील आता संशोधनातून सिद्ध झाले आहे. मात्र, विशिष्ट प्रकारचे किंवा…

पाणकावळा (Cormorant)

पक्षिवर्गातील सुलिफॉर्मिस किंवा पेलिकॅनिफॉर्मिस (Suliformes / Pelecaniformes) गणाच्या फॅलॅक्रोकोरॅसिडी  (Phalacrocoracidae) कुलातील पक्षी. पाणथळ जागेत अधिवास असल्याने त्यास पाणकावळा असे म्हणतात. फॅलॅक्रोकोरॅसिडी कुलामध्ये सु. ४० जातींचा समावेश होतो. यामधील फॅलॅक्रोकोरॅक्स अरिस्टोटेलिस…

नयन / तिबेटी मेंढी  (Tibetan argali)

सस्तनी वर्गाच्या बोव्हिडी (Bovidae) कुलातील आणि समखुरी अधिगणातील (आर्टिओडॅक्टिला) ही सर्वांत मोठी जंगली मेंढी आहे. ती तिबेटच्या पठारावर लडाखच्या उत्तर भागापासून पूर्वेकडे सिक्कीमच्या उत्तरेकडील प्रदेशापर्यंत आढळते. कधीकधी चाऱ्याच्या शोधात या…

Read more about the article टेमरू (Malabar ebony)
टेमरूची पाने व फळे

टेमरू (Malabar ebony)

टेमरू हा एबेनेसी कुलातील वृक्ष असून त्याचे शास्त्रीय नाव डायोस्पिरॉस मलबारिका आहे. टेंबुर्णी, तेंडू या वनस्पतीदेखील या कुलात समाविष्ट आहेत. हा सदाहरितवृक्ष मूळचा भारतीय उपखंड आणि आग्नेय आशियातील आहे. त्याला…

Read more about the article टिटवी (Lapwing)
टिटवी (व्हॅनेलस इंडिकस)

टिटवी (Lapwing)

सामान्यपणे जमिनीवरच वावरणारा एक उड्डाणक्षम पक्षी. टिटवीचा समावेश कॅरॅड्रीफॉर्मिस गणाच्या कॅरॅड्रीइडी कुलात होत असून त्याचे शास्त्रीय नाव व्हॅनेलस इंडिकस आहे. या जातीला रक्तमुखी टिटवी असेही म्हणतात. इराक, इराण, अफगाणिस्तान, बलुचिस्तान,…