क्वेत्झलकोएत्ल (Quetzalcoatl)

मेक्सिको खोर्‍यातील ॲझटेक संस्कृतीतील एक प्रमुख देवता व पौरोहित्य राजा. केत्सालकोआत्ल असाही त्याचा उच्चार होतो. त्याच्यासंबंधी पुरातनकालीन मिथ्यकथा, आख्यायिका, दंतकथा आणि वदंता यांमधून वेगवेगळे पाठभेद व अर्थकथन आढळते. पुरातन वदंतेनुसार…

महायान बौद्ध पंथातील अत्यंत महत्त्वाचा आणि प्रसिद्ध बोधिसत्त्व. पूर्वोत्तर आशियातील देशांमध्ये त्याच्या उपासनेमुळे ज्ञान, चातुर्य, स्मरणशक्ती, बद्धी आणि वक्तृत्व प्राप्त होते, अशी मान्यता असल्याने त्याच्या उपासनेला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. अनेक…

एक ग्रीक देवता. ही झ्यूस आणि डीमीटर यांची अतिशय सुंदर आणि एकुलती एक मुलगी असून हेडीसनामक पाताळातील देवाची ती पत्नी होय. होमरनुसार ही अत्यंत विलक्षण आदरणीय आणि भव्य अशी पाताळाची…

ग्रीक साम्राज्यात अथेनाला अथेन्स शहराची पालकदेवता मानले गेले. तिच्या नावाचे उगमस्थान कदाचित हेच असू शकेल. अथेना ही ग्रीक युद्धदेवता. कालांतराने बुद्धिचातुर्याची देवता म्हणून विकास पावली. ‘अथीना’, ‘पलास अथेना’ या नावांनीही…

ग्रीक मिथकशास्त्रातील १२ ऑलिम्पिअन्सपैकी हर्मिस ही दुसरी कनिष्ठ देवता होय. झ्यूस आणि मायाचा हा मुलगा ‘देवतांचा दूत’ म्हणून प्रख्यात आहे. त्याचे लॅटिन नाव मर्क्युरी आहे. जादूटोण्याची, फसवणुकीची, व्यापाराची, सीमासुरक्षेची, चौर्याची…

ग्रीक मिथकांनुसार ओरायन हा एक अत्यंत भव्य शिकारी देवता होता. ओरायनविषयी अनेक मिथककथा आहेत. त्यांपैकी त्याच्या जन्माविषयीच्या दोन आणि मृत्यूविषयीच्या अनेक कथा प्रचलित आणि प्रख्यात आहेत. पोसिडॉनचा पृथ्वीपासून निर्माण झालेला…

ग्रीक मिथकशास्त्रानुसार हेडीस हा पाताळभूमीचा देव असून तो क्रोनस आणि रिया यांचा मुलगा तसेच झ्यूस याचा भाऊ आहे. डीमीटरची अतिशय सुंदर कन्या पर्सेफोनी ही त्याची पत्नी होय. ग्रीक मिथकशास्त्रानुसार ऑलिम्पियस…

अपोलो हा ग्रीक देवतांपैकी महत्त्वाचा आणि प्रसिद्ध देव मानला जातो. तो झ्यूस आणि लेटो यांचा डीलोस येथे जन्माला आलेला पुत्र होय. झ्यूसच्या पत्नीचा संशयी, मत्सरी आणि संतापी स्वभाव माहीत असल्याने…

प्राचीन ईजिप्तमधील सर्वश्रेष्ठ देव. तो असर, असीर, ओसीर किंवा उसीर (अर्थबलशाली) ह्या नावांनी ओळखला जात असे. विश्वोत्पत्तिशास्त्रात ‘गेब’ (पृथ्वी) व ‘नट’ (स्वर्ग व आकाश) यांच्यापासून झालेल्या चार देवांतील ओसायरिस हा…