
५-मितीय अब्जांश स्मरण तबकडी (5-D Nano Memory Disc)
मानवी जीवनाशी संबंधित विविध क्षेत्रातील महत्त्वपूर्ण माहिती भावी पिढ्यांसाठी कोणत्या ना कोणत्या स्वरूपात जतन करून ठेवणे गरजेचे असते. प्राचीन कालापासून ...

अब्जांश अन्न उद्योग (Nanotechnology in the Food Industry)
चांगल्या प्रतीचे अन्न पुरेशा प्रमाणात मिळणे हा प्रत्येक माणसाचा हक्क आहे. म्हणूच अन्नउत्पादन, अन्नसुरक्षा व अन्नवाहतूक या गोष्टी महत्त्वाच्या ठरतात ...

अब्जांश अन्नवेष्टन उद्योग (Nanotechnology in food packaging)
अन्नाची वाहतूक आणि साठवण या दोन्ही गोष्टी करीत असताना अन्न खाण्यायोग्य राहणे हे आरोग्याच्या दृष्टीने अत्यंत आवश्यक आहे. त्यासाठी अब्जांश ...

अब्जांश उत्प्रेरण (Nanocatalysis)
अब्जांश स्तरावरील रासायनिक अभिक्रियेत सहभाग न घेता अभिक्रियेचा वेग वाढवणारा बाह्य पदार्थ म्हणजे अब्जांश उत्प्रेरक (Nanocatalyst) होय. यांचा वापर करून ...

अब्जांश कुपी (Nanocapsules)
आरोग्याचे दृष्टीने उपद्रवकारक असणाऱ्या बाह्य घटकांपासून पदार्थांना सुरक्षित ठेवण्यासाठी अब्जांश कुपींचा वापर केला जातो. रचना : अब्जांश कुपीचे दोन प्रमुख ...

अब्जांश तंत्रज्ञान – गृहोपयोगी वस्तू व उपकरणे (Nanotechnology in home appliances)
अब्जांश तंत्रज्ञानाच्या सहाय्याने मूलद्रव्यांची विविध प्रकारची अब्जांशरूपे बनवता येतात. अब्जांश पदार्थांचे गुणधर्म हे त्यांचा आकार, रचना इत्यादी घटकांवर अवलंबून असतात ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : उच्च शिक्षण, कौशल्य विकास, रोजगार संधी (Nanotechnology : Employment Opportunities)
सद्यस्थितीत उच्च शिक्षणात अमूलाग्र बदल घडून येत आहेत. शिक्षणाची उपलब्धता आणि संधी यापूढे एक पाऊल टाकून उच्च शिक्षणातील गुणवत्तेचा संबंध ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : जल प्रदूषण – नियंत्रण व प्रतिबंध (Nanotechnology for water pollution)
पृथ्वीवरील पाण्याच्या एकूण साठ्यांपैकी समुद्राचे पाणी जवळपास ९७.४% आहे; तर गोडे पाणी फक्त २.६% इतके आहे. मानवी जीवनासाठी उपयुक्त असे ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : डास निर्मूलन (Nanotechnology for mosquito control)
डास हा एक परोपजीवी कीटक असून मानवी आरोग्याच्या दृष्टीने हा कीटक खूपच उपद्रवी आहे. त्यामुळे त्यांचे निर्मूलन करणे गरजेचे ठरते ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : दंतचिकित्सा (Nanotechnology in dentistry)
शरीराचे आरोग्य हे प्रामुख्याने दातांच्या आरोग्यावर अवलंबून असते. ज्या व्यक्तींचे दात मजबूत व निरोगी असतात, त्यांचे आरोग्य सामान्यत: उत्तम असते ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : पर्यावरण विष-चिकित्सा (Environmental Nanotoxicology)
अब्जांश तंत्रज्ञानाच्या विकासामुळे अब्जांश पदार्थांचा विविध क्षेत्रातील वापर झपाट्याने वाढत आहे. परिणामी मानवी आरोग्य व पर्यावरण यांना गंभीर धोके निर्माण ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : पर्यावरण संरक्षण, प्रतिबंध आणि नियंत्रण (Nanotechnology : Environmental Protection, Prevention & amp; Control)
अब्जांश तंत्रज्ञानाचा उपयोग भविष्यामध्ये सर्व क्षेत्रांमध्ये होणार असल्यामुळे अनेक संशोधक त्या दृष्टीने प्रयत्न करीत आहेत. त्यातील एक क्षेत्र म्हणजे पर्यावरणाचा ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : बीजविज्ञान आणि पीक उत्पादन (Nanotechnology in Seed technology and Crop production)
‘अब्जांश कृषिविज्ञान’ ही नव्याने उदयास आलेली अब्जांश तंत्रज्ञान या विषयाची एक शाखा आहे. ही शाखा अब्जांश तंत्रज्ञानाचे कृषिक्षेत्रातील वाढते महत्त्व ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : भविष्य वेध (Nanotechnology : Future Observation)
विसाव्या शतकात उदयास आलेले अब्जांश तंत्रज्ञानामध्ये मानवी जीवन आमूलाग्र बदलण्याची क्षमता दिसून येत आहे. विसाव्या शतकाच्या अखेरीपर्यंत पदार्थांची रचना, गुणधर्म ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : समुद्रातील तेलगळती समस्येवरील उपाययोजना (Nanotechnology-Based Solutions for Oil Spills)
समुद्रामध्ये तेलवाहू जहाजांचे अपघात अधून मधून होत असतात. अपघाताचे वेळी तसेच टँकरमध्ये तेल भरताना किंवा काढून घेत असताना समुद्रातील पाण्यामध्ये ...

अब्जांश तंत्रज्ञान : हवा प्रदूषण – नियंत्रण व प्रतिबंध (Nanotechnology for air pollution control)
पृथ्वीच्या सभोवताली असणाऱ्या वातावरणामध्ये नायट्रोजन (N) ७८.०८%, ऑक्सिजन (O) २०.०९% हे प्रमुख घटक असून ऑरगॉन (Ar) ०.९३% आणि कार्बन डायऑक्साईड ...

अब्जांश तंत्रज्ञान आणि पीक संरक्षण (Nanotechnology in Crop protection)
रोग, कीड व तृण हे पिकांचे मुख्य शत्रू आहेत. यांमुळे पिकांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान होत असते. त्यांच्या नियंत्रणासाठी बुरशीनाशके, कीटकनाशके, तृणनाशके ...

अब्जांश तंत्रज्ञान आणि प्रतिजैविके (Nanotechnology in Antibiotics)
सूक्ष्मजीवांपासून मिळणाऱ्या व अत्यल्प प्रमाणात असतानाही इतर सूक्ष्मजीवांची वाढ रोखू शकणाऱ्या किंवा त्यांना मारक ठरणाऱ्या रासायनिक पदार्थांना ‘प्रतिजैव प्रदार्थ’ किंवा ...

अब्जांश तंत्रज्ञान आणि वैद्यकीय क्षेत्र (Nanotechnology in Medical Field)
निसर्ग हाच अनादि काळापासूनचा (आद्य) अब्जांश तंत्रज्ञ व अब्जांश पदार्थांचा सर्वश्रेष्ठ निर्माता आहे. निसर्गनिर्मित अब्जांश पदार्थ अनंत काळापासून अस्तित्वात आहेत ...

अब्जांश तंत्रज्ञानाचा आधुनिक इतिहास (Modern history of Nanotechnology)
‘अब्जांश तंत्रज्ञान’ ही गेल्या काही दशकांत उदयास आलेली व वेगाने विकसित होत असलेली तंत्रज्ञान शाखा आहे. १९६५ सालचे नोबेल पारितोषिक ...