भारतीय स्वातंत्र्यचळवळ

भारतीयांनी १८५७ मध्ये इंग्रजी सत्तेविरुद्ध केलेला उठाव. काही इतिहासकार या उठावास बंड म्हणतात, तर काही त्यास स्वातंत्र्ययुद्ध म्हणून गौरवितात. १८५७ च्या उठावामागे ...

अरुणा असफ अली : ( १६ जुलै १९०९ — २९ जुलै १९९६). भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील क्रांतिकारी महिला, छोडो भारत आंदोलनातील वीरांगना ...

उधमसिंग : (२६ डिसेंबर १८९९–३१ जुलै १९४०). प्रसिद्ध भारतीय क्रांतिकारक. बालपणीचे नाव शेरसिंग. त्यांचा जन्म पंजाब राज्यातील संगरुर जिल्ह्यातील सुनाम ...

सेहगल, लक्ष्मी : (२४ ऑक्टोबर १९१४–२३ जुलै २०१२). भारतीय स्वातंत्र्यचळवळीतील एक क्रांतिकारी महिला, नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांच्या सहकारी व आझाद हिंद ...

भारतीय स्वातंत्र्यचळवळीतील खेडा जिल्ह्यातील (Gujrat) शेतकऱ्यांचे एक वैशिष्ट्यपूर्ण आंदोलन. ⇨ महात्मा गांधी (२ ऑक्टोबर १८६९ – ३० जानेवारी १९४८) आणि ...

भारतातील चंपारण्य (बिहार) भागातील शेतकऱ्यांचे प्रश्न सोडविण्यासाठी महात्मा गांधी यांनी केलेला यशस्वी सत्याग्रह. या सत्याग्रहापासून महात्मा गांधींच्या सत्याग्रह या तत्त्वज्ञानाची, ...

चाफेकर बंधू : प्रसिद्ध भारतीय क्रांतिकारक. दामोदरपंत, बाळकृष्ण आणि वासुदेव अशी त्यांची नावे. त्यांच्या वडिलांचे नाव हरिपंत चाफेकर. ते कीर्तनकार ...

मुखर्जी, जतीन : (६ डिसेंबर १८७९ – १० सप्टेंबर १९१५). प्रसिद्ध भारतीय क्रांतिकारक. त्यांचा जन्म बंगालमधील नडिया जिल्ह्यातील कुष्टिया (कुष्टिया ...

लाड, गणपती दादा : ( ४ डिसेंबर १९२२ – १४ नोव्हेंबर २०११ ). महाराष्ट्रातील प्रख्यात स्वातंत्र्यसेनानी व समाजवादी विचारसरणीचे कृतिशील ...

बॅप्टिस्टा, बॅरिस्टर जोसेफ ऊर्फ काका : (१७ मार्च १८६४—१८ सप्टेंबर १९३०). भारतीय राजनीतिज्ञ व भारतातील होमरूल लीग चळवळीचे नेते. काका ...

नायकवडी, नागनाथ रामचंद्र : ( १५ जुलै १९२२ – २२ मार्च २०१२ ). महाराष्ट्रातील एक थोर स्वातंत्र्यसैनिक. क्रांतिवीर नागनाथअण्णा नायकवडी ...

दत्त, बटुकेश्वर : (जन्म १८ नोव्हेंबर १९१० – २० जुलै १९६५). भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील महान क्रांतिकारक. त्यांचा जन्म बंगाल प्रांतामधील ओरी ...

बिरसा मुंडा (Birsa Munda) : (१५ नोव्हेंबर १८७५ – ९ जून १९००). आदिवासी समाजक्रांतीचे जनक व एक स्वातंत्र्यसेनानी. त्यांचा जन्म ...

भारतीय स्वातंत्र्यसंग्रामातील म. गांधींच्या नेतृत्वाखालील सर्वांत मोठे आणि दीर्घकालीन (१९३०–३४) जनता आंदोलन. ‘दांडी यात्राʼ किंवा ‘दांडी मार्चʼ म्हणूनही हे आंदोलन ...

राणी गाइदिन्ल्यू  : (२६ जानेवारी १९१५ – १७ फेब्रुवारी १९९३). प्रसिद्ध भारतीय स्त्री स्वातंत्र्यसेनानी. मणिपूरमधील लोंग्काओ (नुन्ग्काओ) येथे रौंग्मी नागा ...

लाला हरदयाळ : (१४ ऑक्टोबर १८८४–४ मार्च १९३९). भारतीय स्वातंत्र्यचळवळीतील एक क्रांतिकारक नेता. परदेशांतील भारतीय नागरिकांना भारतदेशाच्या स्वातंत्र्यासाठी प्रेरित करण्याचे ...

माउंटबॅटन, लॉर्ड लूई : (२५ जून १९००–२७ ऑगस्ट १९७९). भारतातील शेवटचा ब्रिटिश व्हॉइसरॉय आणि स्वतंत्र भारताचा पहिला गव्हर्नर जनरल. त्यांचे पूर्ण ...

चौधरी, सरलादेवी : (९ सप्टेंबर १८७२ — १८ ऑगस्ट १९४५). भारतीय स्वातंत्र्यचळवळीतील कार्यकर्त्या आणि स्त्रीवादी नेत्या. त्यांचा जन्म कलकत्ता (कोलकाता) ...