
मुस्लीमकालीन शिक्षण, भारतातील
भारतामध्ये इ. स. १२०० ते इ. स. १७०० या मध्ययुगीन कालावधीदरम्यान मुस्लिम राजवट होती. ती प्रामुख्याने दिल्ली सलतनत व मोगल ...

मूल्यशिक्षण
व्यक्तीच्या अंगी शिक्षणाच्या साह्याने मूल्य रुजवून त्या मूल्यांचा उपयोग त्या व्यक्तीकडून स्वत:साठी आणि राष्ट्रसेवेसाठी होणे म्हणजे मूल्यशिक्षण होय. मूल्यशिक्षण हे ...

मेकॉलेचा खलिता
भारतातील शिक्षण कशा प्रकारचे असावे, याबद्दल ब्रिटिश संसदेने इ. स. १८१३ मध्ये एक कायदा केला. त्या कायद्याप्रमाणे मिशनऱ्यांना भारतात स्थायिक ...

मेंदूमधील शिकण्याची प्रक्रिया
मेंदू हा माणसाचा शिकण्याचा अवयव आहे. जन्मापासून अखेरच्या क्षणापर्यंत मेंदूचे शिकण्याचे काम चालूच असते. मेंदूचे शिकण्याचे काम अल्पशा प्रमाणात बालकाच्या ...

यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्र मुक्त विद्यापीठ
महाराष्ट्रातील नासिक येथील एक प्रसिद्ध तसेच भारतातील पाचवे मुक्त विद्यापीठ. समाजातील शेवटच्या व्यक्तीपर्यंत शिक्षणाचा प्रसार व्हावा तसेच सर्व सामान्याला, नोकरी, ...

युकिची फुकुजावा
फुकुजावा, युकिची : (१० जानेवारी १८३५–३ फेब्रुवारी १९०१). जपानी शिक्षणतज्ज्ञ, लेखक व जपानमधील पाश्चात्त्यीकरणाच्या चळवळीचा पुरस्कर्ता. त्यांचा जन्म ओसाका येथे ...

योग शिक्षण
मानवाचे शरीर, मन आणि आत्मा यांना एकत्र आणणारी एक आध्यात्मिक प्रक्रिया. योग हा शब्द ‘युज’ या संस्कृत शब्दापासून बनला असून ...

योहान बेर्नहार्ट बाझेडो
बाझेडो, योहान बेर्नहार्ट : (११ सप्टेंबर १७२३–२५ जुलै १७९॰). जर्मन शिक्षणशास्त्रज्ञ. त्यांचा जन्म हँबर्ग (प. जर्मनी) येथे झाला. त्यांचे शिक्षण ...

योहान हाइन्रिक पेस्टालोत्सी
पेस्टालोत्सी, योहान हाइन्रिक (Pestalozzi, Jahann Heinrich) : (१२ जानेवारी १७४६ – १७ फेब्रुवारी १८२७). प्रसिद्ध स्विस शिक्षणतज्ज्ञ. त्यांचा जन्म झूरिच येथे झाला. ते ...

राम गोविंदराव ताकवले
ताकवले, राम गोविंदराव (Takwale, Ram Govindarav) : ( ११ एप्रिल १९३३ ). भारतीय शिक्षणतज्ज्ञ. ताकवले यांचा जन्म मध्यमवर्गीय शेतकरी कुटुंबात ...

राममूर्ती अहवाल, १९९२
एक राष्ट्रीय शैक्षणिक अहवाल. भारताचे दहावे तत्कालीन पंतप्रधान विश्वनाथ प्रताप सिंह यांनी राष्ट्रीय शिक्षण धोरण, १९८६ च्या बदललेल्या परिस्थितीचा आढावा ...

राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठ
महाराष्ट्र राज्यातील नागपूर येथील एक जुने विद्यापीठ. विद्यापीठाची स्थापना ४ ऑगस्ट १९२३ रोजी नागपूर विद्यापीठ या नावाने झाली. सुरुवातीला विद्यापीठाचे ...

राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण
भारतीय नागरिकांमध्ये शिक्षणाचा पुरस्कार करण्यासाठी भारत सरकारने आखलेले शैक्षणिक धोरण. भारतातील ग्रामीण व नागरी भागातील प्राथमिक ते महाविद्यालयीन शिक्षण कसे ...

राष्ट्रीय शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद, नवी दिल्ली
भारताच्या शिक्षणक्षेत्रातील एक अग्रगण्य संस्था. ही केंद्र शासनाची एक स्वायत्त संस्था असून या संस्थेची स्थापना नोंदणी अधिनियम एक्सएक्सआय, १८६० नुसार ...

रूब्रिक्स
शैक्षणिक दृष्ट्या मूल्यांकनाचे एक साधन. याला गुणांकन मार्गदर्शिकासुद्धा म्हणता येईल; कारण मूल्य अंकित करणे हे या श्रेणीचे मुख्य कार्य आहे ...

लिंग, शाळा व समाज
मानव हा समाजप्रिय प्राणी आहे. त्याने निसर्गदत्त क्षमता आणि सामाजिक क्षमता यांचा उपयोग सकारात्मक दृष्टिकोणातून केल्यास लिंगभेदामुळे निर्माण झालेल्या व ...

लीलाताई पाटील
पाटील, लीलाताई (Patil, Lilatai) ꞉ (२८ मे १९२७ – १५ जून २०२०). प्रसिद्ध शिक्षणतज्ज्ञ. लिलाताईंचा जन्म पुणे येथे झाला. प्रसिद्ध ...

लेखन दोष
जेव्हा विद्यार्थ्याला पुरेशा सूचना देऊनही ते त्याच्या संज्ञानात्मक पातळीवर आणि वयानुसार लेखन क्षमतेत विसंगती दर्शवितात, तेव्हा त्याला लेखन दोष असे ...