गुड-फ्रायडे
शुभ-शुक्रवार : ख्रिस्ती धर्मातील हा एक अत्यंत पवित्र व महत्त्वाचा दिवस असून तो ईस्टरच्या दोन दिवस अगोदर आणि उपासकाळाच्या शेवटी ...
चर्च
ख्रिस्ती धर्मीयांच्या ‘उपासनामंदिरा’ला सर्वसाधारणपणे ‘चर्च’ असे म्हटले जाते. उपासनामंदिराची इमारत व विश्वव्यापी चर्च या दोन्ही संकल्पनांसाठी वापरलेला एकच शब्द कधी ...
चर्च आणि अन्य धर्मीयांशी सुसंवाद
ख्रिस्ती समूह एक आध्यात्मिक वास्तव असला, तरी ख्रिस्ती माणसांचे जीवन ऐहिक जगात नात्यांच्या धाग्यादोऱ्यांनी विणलेले असते. ख्रिस्ती माणसांच्या शेजारी निरनिराळ्या ...
चर्च आणि राजकारण
प्रस्तावना : राजकारण हे मानवी जीवनाशी निगडित असून त्यांच्या व्यवहारावर आणि कारभारावर त्याचा परिणाम होत असतो. सत्ताधार्यांच्या चांगल्या-वाईट निर्णयांचे परिणाम ...
चर्च आणि लोकशाही
राजकीय सत्ता ही लोकांची असते. म्हणूनच राजकारणात लोकशाही सर्वमान्य होऊ लागली आहे. हुकूमशाही, घराणेशाही आणि एकाधिकारशाही अन्यायकारक आणि शोषक असते ...
चर्च आणि शोषणमुक्तीची चळवळ
इसवी सन १९६० च्या दरम्यान लॅटिन अमेरिकेत एका वैचारिक क्रांतीची पहाट झाली. कार्ल मार्क्स यांच्या विश्लेषण पद्धतीचा आधार घेऊन विद्यापीठांतील ...
चर्च आणि स्त्रीमुक्ती लढा
इसवी सन १९६० च्या दरम्यान यूरोपमध्ये झालेल्या सांस्कृतिक क्रांतीनंतर स्त्रियांना आपल्या हक्कांची प्रकर्षाने जाणीव झाली. पुरुषप्रधान समाजव्यवस्थेने केलेल्या अन्यायापासून मुक्त ...
जॅकोबाइट पंथ
एक ख्रिस्ती धर्मपंथ. ईजिप्तमधील कॉप्ट्स व मोनोफिझाइट्स यांसारखाच पण रोमन कॅथलिक आणि ईस्टर्न ऑर्थोडॉक्स या चर्चशी संबंध नसलेला असा हा ...
जेज्वीट / जेझुइट
रोमन कॅथलिक चर्चमधील व्रतस्थांचा एक संघ. संत इग्नेशिअस लॉयोला पॅरिस विद्यापीठात असताना त्यांचा संत फ्रान्सिस झेव्हिअर व पीटर फेबर यांच्याशी ...
जॉन आणि चार्ल्स वेस्ली
वेस्ली बंधू : वेस्ली, जॉन (१७ जून १७०३‒२ मार्च १७९१), वेस्ली, चार्ल्स (१८ डिसेंबर १७०७‒२९ मार्च १७८८) : हे दोघे ...
जॉन कॅल्व्हिन
कॅल्व्हिन, जॉन : ( १० जुलै १५०९—२७ मे १५६४ ). मार्टिन ल्यूथरप्रणीत विचारसरणीचे फ्रेंच धर्मशास्त्रवेत्ते व धर्मसुधारक. त्यांचा धर्मविचार ‘कॅल्व्हिनवाद’ ...
जोसेफ बटलर
बटलर, जोसेफ : (१८ मे १६९२—१६ जून १७५२). अठराव्या शतकातील प्रसिद्ध आणि प्रभावी ब्रिटिश नीतिमीमांसक व ख्रिस्ती धर्मविद्यावेत्ते. जन्म वाँटिज, बार्कशर ...
जोसेफ बॅप्टिस्टा
बॅप्टिस्टा, बॅरिस्टर जोसेफ ऊर्फ काका : (१७ मार्च १८६४—१८ सप्टेंबर १९३०). भारतीय राजनीतिज्ञ व भारतातील होमरूल लीग चळवळीचे नेते. काका ...
जोहॅनीझ स्कॉटस एरियूजेना
एरियूजेना, जोहॅनीझ स्कॉटस : (सु. ८१०—८७७?). आयरिश तत्त्ववेत्ता, ख्रिस्ती धर्मशास्त्रवेत्ता, नव-प्लेटोवादी, भाषाकोविद आणि कवी. जोहनीझ स्कोटस किंवा जॉन स्कॉटस एरिजेना ...
डेसिडेरिअस इरॅस्मस
इरॅस्मस, डेसिडेरिअस : ( २८ ऑक्टोबर १४६६—१२ जुलै १५३६ ). प्रबोधनकाळातील एक डच विद्वान व कॅथलिक धर्मसुधारक. त्यांचा जन्म रॉटरडॅम ...
डॉमिनिकन
एक ख्रिस्ती धार्मिक संघ. इ.स. १२१६ या वर्षी डॉमनिक नावाच्या एका धार्मिक माणसाने देवाच्या सेवेसाठी एक नवीन संघ स्थापन केला ...
तूरिनचे प्रेतवस्त्र
उत्तर इटलीतील तूरिन येथे १६६८ ते १६९४ या काळात गुआरीनो गुआरिनी या वास्तुतज्ज्ञाने सेंट जॉन द बॅप्टिस्ट हे चर्च उभारले ...
देवदूत
देवदूताची कल्पना हिंदू, यहुदी (ज्यू), ख्रिस्ती, इस्लाम, पारशी (झोरोस्ट्रिअन) इत्यादी प्रमुख धर्मांत आढळते. मात्र या नोंदीत ख्रिस्ती धर्माच्या अनुषंगानेच ‘देवदूत’ ...
धर्मन्यायालय
ख्रिस्ती धर्मातील न्यायमंडळाचे नाव. चर्चचा पाया हा जरी येशूच्या मूळ शिकवणुकीवर आधारित असला व तो तसा राहावा, अशी येशूची इच्छा ...
नाताळ
नाताळ किंवा ख्रिस्मस हा ख्रिस्ती धर्मीयांचा आनंदाचा आणि उल्हासाचा सण. प्रभू येशू ख्रिस्त यांचा जन्मदिवस म्हणून तो जगभर २५ डिसेंबर ...