
डॅन्येल मॅक्फॅडन (McFadden Daniel)
डॅन्येल मॅक्फॅडन : (२९ जुलै १९३७). अमेरिकन अर्थमीतिज्ज्ञ व अर्थशास्त्राच्या नोबेल पारितोषिकाचा सहमानकरी. विविक्त (डिस्क्रीट) निवड सिद्धांत विकसित करून त्याचे ...

डेल टी. मॉर्टेन्सन (Dale T. Mortensen)
मॉर्टेन्सन, डेल टी. (Mortensen, Dale T.) : (२ फेब्रुवारी १९३९ – ९ जानेवारी २०१४). अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ व अर्थशास्त्रातील नोबेल पुरस्काराचा ...

दांडेकर समिती (Dandekar Committee)
महाराष्ट्रातील प्रादेशिक असमतोलावरील उच्चस्तरीय समिती. प्रादेशिक विषमता व त्यातून निर्माण होणारे आर्थिक, सामाजिक, राजकीय प्रश्न यांची विविध माध्यमांवर, व्यासपीठांवर सातत्याने ...

द्विपक्षीय मक्तेदारी (Bilateral Monopoly)
बाजारातील अशी परिस्थिती, जेथे दोन एकाधिकार संस्था म्हणजेच एकच विक्रेता आणि एकच ग्राहक एकमेकांच्या समोर खरेदी-विक्रीसाठी असतात. श्रमबाजारात जेव्हा श्रमाची ...

नवकेन्सीय अर्थशास्त्र (Neo-Keynesian Economics)
समष्टीय अथवा समग्रलक्ष्यी अर्थशास्त्रातील एक सैद्धांतिक प्रवाह. इ. स. १९३६ मध्ये जॉन मेनार्ड केन्स यांनी भांडवलशाही अर्थव्यवस्थेच्या समष्टीय यंत्रणेबाबत मूलभूत ...

नागरी अर्थशास्त्र (Urban Economics)
नागरी अर्थशास्त्र ही अर्थशास्त्राची अशी आधुनिक शाखा आहे की, ज्यात प्रामुख्याने नागरी भागांतील आर्थिक पर्यावरणाच्या संदर्भात अभ्यास केला जातो. आर्थिक ...

निकोलस कॅल्डॉर (Nicholas Kaldor)
कॅल्डॉर, निकोलस : (१२ मे १९०८ − ३० सप्टेंबर १९८६). प्रामुख्याने कल्याणकारी अर्थशास्त्र (Welfare Economics) या क्षेत्रांत ‘ऑस्ट्रियन-वॉलरा’ परंपरेत महत्त्वपूर्ण ...

नी. वि. सोवनी (N. V. Sovani)
सोवनी, नी. वि. (Sovani, N. V.) : ( १७ सप्टेंबर १९१७ – ४ मार्च २००३ ). प्रसिद्ध भारतीय अर्थतज्ज्ञ. सोवनी ...

नीती (National Institute For Transforming India – NITI)
भारत सरकारच्या मुख्य संस्थांपैकी एक. भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (Narendra Modi) यांच्या अध्यक्षतेखाली १ जानेवारी २०१५ रोजी पूर्वीच्या योजना आयोग ...

नॉर्थ डग्लस (North Douglass)
डग्लस, नॉर्थ : (५ नोव्हेंबर १९२० – २३ नोव्हेंबर २०१५). अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ व अर्थशास्त्राच्या नोबेल पुरस्काराचे सहमानकरी. आर्थिक व संस्थात्मक ...

न्यू डील (New Deal)
अमेरिकेचा अध्यक्ष फ्रँकलिन रूझवेल्ट याने अंमलात आणलेल्या अंतर्गत कार्यक्रमाचे नाव. अध्यक्षीय निवडणुकीसाठी रूझवेल्टला उमेदवार म्हणून १९३२ मध्ये मान्यता मिळाली. तेव्हा ...

पर्यावरणीय लेखापरीक्षण (Environmental Audit)
कंपनी, आस्थापना, संस्था, संघटना इत्यादींच्या कामगिरीचे पर्यावरणासंदर्भात मूल्यमापन करणे म्हणजे पर्यावरणीय लेखापरीक्षण होय. हे औद्योगिक उत्पादन व प्रक्रियांचे पर्यावरणाच्या दृष्टीने ...

पश्चानुबंधन (Backward Linkage)
एका विशिष्ट गुंतवणुकीमुळे त्या उत्पादनापासून मागील अवस्थांमधील उत्पादनांना मिळणाऱ्या प्रेरणेला पश्चानुबंधन असे म्हणतात. अर्थशास्त्रीय अभ्यासात प्रामुख्याने वस्तू व सेवांचे उत्पादन, ...

पी. बी. पाटील समिती (P. B. Patil Committee)
‘पंचायत राज’ संस्थेचे मूल्यमापन करण्यासाठी राज्य सरकारद्वारे नियुक्त करण्यात आलेली एक समिती. ही समिती महाराष्ट्रातील पंचायत राज पुनर्विलोकन समिती म्हणूनही ...

पीटर ए. डायमंड (Peter A. Diamond)
डायमंड, पीटर ए. : (२९ एप्रिल १९४०). अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ, अमेरिकन सामाजिक सुरक्षा समितीचे भूतपूर्व सल्लागार व मार्गदर्शक व अर्थशास्त्राच्या नोबेल ...

पॉल अलेक्झांडर बरान (Paul Alexander Baran)
बरान, पॉल अलेक्झांडर (Baran, Paul Alexander) : (२५ ऑगस्ट १९०९ – २६ मार्च १९६४). प्रसिद्ध अमेरिकन मार्क्सवादी अर्थशास्त्रज्ञ. बरान यांचा जन्म युक्रेन (रशिया) येथे झाला. त्यांचे ...

पॉल मिशेल रोमर (Pol Michael Romer)
रोमर, पॉल मिशेल (Romer, Pol Michael) : (६ नोव्हेंबर १९५५). अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ, मॅरॉन इन्स्टिट्यूट ऑफ अर्बन मॅनेजमेंटचे संचालक आणि अर्थशास्त्रातील ...

पॉल रॉबिन क्रूगमन (Paul Robin Krugman)
क्रूगमन, पॉल रॉबिन (Krugman, Paul Robin) : (२८ फेब्रुवारी १९५३). अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ व अर्थशास्त्राच्या नोबेल पुरस्काराचा मानकरी. क्रुगमन यांना आंतरराष्ट्रीय ...

प्रकृतिवादी अर्थतज्ज्ञ (Physiocracy Economists)
विचारवंतांच्या जगात प्रकृतिवाद किंवा निसर्गवादी हे सर्वसामान्यांना फारसे परिचित नसले, तरी त्यांचे वैचारिक योगदान महत्त्वाचे आहे. विशेषत:, अर्थशास्त्राच्या विकासात त्यांचा ...

प्रतिरोधक शक्ती (Countervailing Power)
प्रतिरोधक शक्ती म्हणजे दोन गटांच्या क्षमतांचा आपसांत समतोल साधला जाणे होय. प्रतिवाद क्षमता म्हणजे ग्राहकांच्या गटाची अशी क्षमता की, ज्यायोगे ...