
७२ चा नियम (Rule of 72)
गुंतवणूक केलेला पैसा किती वर्षांत दुप्पट होईल, हे निश्चित करण्यासाठीचा एक नियम. इटालियन गणितज्ज्ञ फ्रा लुका बारटोलोनिओ डी पासिओली हे ...

अँगस एस. डेटन (Angus S. Deaton)
डेटन, सर अँगस एस. (Deaton, Sir Angus S.) : (१९ ऑक्टोबर १९४५). प्रसिद्ध ब्रिटिश-अमेरिकन स्कॉटिश अर्थशास्त्रज्ञ आणि अर्थशास्त्रातील नोबेल स्मृती ...

अत्युच्च भार किंमत निश्चिती (Peak Load Pricing)
अत्युच्च भार किंमत निश्चिती ही किंमत ठरविण्याची अशी व्यूहरचना आहे की, ज्यामध्ये वस्तू व सेवा यांची मागणी जास्त असताना जास्त ...

अध्ययन वक्र (Learning Curve)
अनुभव वक्र. अनुभवाच्या उत्पादनखर्चावर होणाऱ्या परिणामाचे गणितिक प्रमाण. या वक्राला ‘विद्वता वक्रʼसुद्धा म्हणतात. १९३६ मध्ये प्रसिद्ध अमेरिकन वैमानिक आणि प्रशिक्षक ...

अन्न सुरक्षा (Food Security)
सर्व नागरिकांना पुरेसे, वेळेवर आणि सर्वकाळ म्हणजेच बाराही महिने चांगल्या दर्जाचे अन्न मिळणे म्हणजे अन्न सुरक्षा, असे ढोबळ मानाने म्हणता ...

अभिजित बॅनर्जी (Abhijit Banerjee)
बॅनर्जी, अभिजित (Banerjee, Abhijit) : (२१ फेब्रुवारी १९६१). अमेरिकेत स्थित प्रसिद्ध भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ व नोबेलस्मृती पुरस्काराचे सहमानकरी. जागतिक स्तरावरील गरिबी ...

अर्थशास्त्र (Economics)
मानवाला उपलब्ध असलेल्या मर्यादित साधनसंपत्तीचा उपयोग करून मानवाच्या असंख्य गरजांची शक्य तितकी अधिक पूर्ती कशी करावी, याचा विचार करणारे शास्त्र ...

अवपुंजन (Dumping)
अवपुंजन म्हणजे एखाद्या राष्ट्राने किंवा एखाद्या व्यापारीमंडळाने केलेली वस्तूची अशी निर्यात की, ज्या वस्तूची किंमत आंतरराष्ट्रीय बाजारात त्या वस्तूच्या निर्माण ...

आडत (Factoring)
आडत हा वित्तपुरवठा करण्याचा एक प्रकार आहे. ज्यामध्ये व्यवसाय आपले प्राप्य लेखे किंवा बीजके (Invoice) एका तिसऱ्या पक्षास विकून आपली ...

आंतरराष्ट्रीय तडजोडविषयक बँक (Bank For International Settlement)
जागतिक स्तरावर बँक व्यवसाय करणारी तसेच जगातील अनेक राष्ट्रांच्या केंद्रीय बँकांची बँक म्हणून कार्यरत असलेली सर्वांत जुनी वित्तसंस्था. पहिल्या महायुद्धात ...

आभास खंड (Quasi Rent)
खंडनिभ. कोणत्याही घटकास तात्पुरता मिळणारा अतिरिक्त नफा म्हणजे त्याचा आभास खंड होय. तो खंडासारखा वाटतो; परंतु आर्थिक स्वरूपाचा नसतो. आभास ...

आंशिक समतोल (Partial equilibrium)
बाजारातील इतर परिस्थिती स्थिर व कायम असताना, काही विशिष्ट भागापुरताच समतोल साध्य करणे म्हणजे आंशिक समतोल होय. एखाद्या बाजारपेठेमध्ये एखाद्याच ...

आशिया-आफ्रिका वृद्धी महामार्ग (Asia Africa Growth Corridor)
आशिया आणि आफ्रिका या दोन खंडांमध्ये संपर्क आणि सहयोग वृद्धीसाठी तसेच खंडांतर्गत विकास साधता यावा यासाठी भारत आणि जपान यांनी ...

इलिनॉर ओस्ट्रॉम (Elinor Ostrom)
ओस्ट्रॉम, इलिनॉर (Ostrom, Elinor) : (७ ऑगस्ट १९३३ – १२ जून २०१२). अमेरिकन राजकीय अर्थशास्त्रज्ञ व अर्थशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार मिळविणाऱ्या ...

उत्तर अमेरिकन मुक्त व्यापार करार (North American Free Trade Agreement NAFTA)
अमेरिका, कॅनडा आणि मेक्सिको यांच्यामध्ये झालेला जगातील आंतरराष्ट्रीय व्यापारातील सर्वांत मोठ्या करारांपैकी एक करार. १० जून १९९० रोजी या तीन ...

उत्पादन शक्यता वक्र (Production Possibility Curve)
‘रूपांतरण वक्र’ (Transformation Curve). एका विशिष्ट वेळी दिलेल्या मर्यादित साधनसामग्रीच्या साह्याने एखादी उत्पादनसंस्था दोन वस्तूंच्या निरनिराळ्या नगसंख्येची किती संमिश्रे उत्पादित ...

उदारमतवाद (Liberalism)
उदारमतवादाची गृहीतके : आंतरराष्ट्रीय संबंध हे अभ्यासाचे एक वेगळे क्षेत्र म्हणून उदयास येण्यापूर्वीच उदारमतवादी विचारधारा अस्तित्त्वात होती. १६८८ मध्ये इंग्लंडमध्ये ...

उद्योगसंस्थेचे सिद्धांत (Theory of the Firm)
व्यष्टीय किंवा सूक्ष्मलक्ष्यी अर्थशास्त्रीय विश्लेषणातील एक सिद्धांतसमूह. यामध्ये उद्योगसंस्थेचे अस्तित्व, उदय, वर्तन, उद्देश, अंतर्गत रचना, निर्णयप्रक्रिया, आकार, सीमा, विविध बाजार ...

उपभोक्त्याचे सार्वभौमत्व (Consumer Sovereignty)
ग्राहकांच्या इच्छेनुसार वस्तू व सेवा यांचे उत्पादन अथवा पुरवठा निर्धारित करणे, म्हणजे उपभोक्त्यांचे सार्वभौमत्व होय. यामध्ये उत्पादकाला ग्राहकांच्या मागणी व ...