फादर फ्रान्सिस झेव्हिअर नावाचा एक येशू संघीय (जेज्वीट) धर्मप्रचारक सोळाव्या शतकाच्या मध्यावर भारतात आला. धर्मप्रसाराचे कार्य करीत करीत तो जपानपर्यंत गेला. आपल्या मिशनरी कार्याविषयी त्या प्राध्यापकाने तेथून वेळोवेळी पत्रे लिहिली.…
एक ख्रिस्ती धार्मिक स्थळ. कॅथलिक व्रतस्थ संघांमध्ये जो ‘जेज्वीट संघ’ उदयाला आला त्याचा संस्थापक संत इग्नेशियस ह्याच्याबरोबर एक पाईक होता, त्याचे नाव संत फ्रान्सिस झेव्हिअर (इ.स. १५०६–१५५२). इ.स. १५४० मध्ये…
विवाहसंस्कार हा ख्रिश्चन धर्मातील सात संस्कारांपैकी एक. विवाहसंस्कार हा महत्त्वाचा संस्कार मानला जातो. विवाहाविषयी ख्रिस्तसभेने कायदे केले; तसेच शासनानेही केलेले आहेत. दोघांच्या कायद्यांचे पालन करणे आवश्यक व हितावह असते. विवाहसंस्कार…
मॉरीसन, टोनी : (१८ फेब्रुवारी १९३१- ५ ऑगस्ट २०१९).साहित्यातील सर्वोच्च असा नोबेल पुरस्कार मिळविणाऱ्या अमेरिकन इंग्रजी साहित्यिका. अमेरिकेतील ओहियो प्रांतात जन्मलेल्या टोनी मॉरीसन या एक कादंबरीकार, निबंध लेखक, संपादक, शिक्षक…
खेडेकर, विनायक विष्णू : (१९ सप्टेंबर १९३८). राष्ट्रीय पातळीवर सर्वपरिचित असणारे गोवा राज्यातील लोकसंस्कृती आणि लोकसाहित्याचे ज्येष्ठ संशोधक. त्यांचा जन्म सावई-वेरे फोंडा गाव येथे झाला. कुळागर येथे छोटी बागायती जमीन…
आइन्स्टाइनियम हे आवर्त सारणीच्या गट ३ मधील ॲक्टिनाइड श्रेणीतील मानवनिर्मित/संश्लेषित धातुरूप मूलद्रव्य आहे. याची रासायनिक संज्ञा Es अशी असून अणुक्रमांक ९९ आणि अणुभार २५२ इतका आहे. आइन्स्टाइनियमच्या सर्वांत स्थिर असणाऱ्या…
जॅक्सन, फ्रेड्रिक जॉर्ज (Jackson, Frederick George) : (६ मार्च १८६० – १३ मार्च १९३८). आर्क्टिक प्रदेशाचे समन्वेषण करणारे ब्रिटिश समन्वेषक. त्यांचा जन्म इंग्लंडमधील अ‍ॅल्स्टर लॉज येथे झाला. त्यांनी आपले शिक्षण…
मध्य मेक्सिकोतील एक सरोवर. पर्वतीय प्रदेशांनी आणि ज्वालामुखींनी वेढलेल्या ‘व्हॅली ऑफ मेक्सिको’ या उंच पठारी प्रदेशात सस.पासून २,२४० मी. उंचीवर हे सरोवर स्थित आहे. प्रत्यक्षात एकमेकांना जोडलेल्या प्रमुख पाच व…
आफ्रिकेतील झँबीझी नदीवरील एक जगप्रसिद्ध व निसर्गसुंदर धबधबा. हा धबधबा उत्तरेकडील झँबिया आणि दक्षिणेकडील झिंबाब्वे या दोन देशांच्या सीमेवर आहे. याचे भौगोलिक स्थान हे १७° ५५’ २८” द. अक्षांशावर आणि…
यूरोपातील बाल्कन द्वीपकल्पाच्या पूर्व भागात आणि विशेषत: बल्गेरियात पसरलेली घडीची पर्वतश्रेणी. बल्गेरिया-सर्बीयन सीमेपासून किंवा टीमोक नदीच्या खोऱ्यापासून सुरू झालेली ही पर्वतश्रेणी पुढे मध्य बल्गेरियातून पूर्वेस काळ्या समुद्रापर्यंत पसरलेली आहे. या…
शैवालस्तराश्म हे पृथ्वीवरील जीवसृष्टीच्या प्रारंभ काळातील सूक्ष्म जीवजंतूंनी (Microbes) ठसे (Impression) प्रकारातील जीवाश्मांच्या रूपाने ठेवलेला पुरावा असल्याचे शास्त्रज्ञ मानतात. शैवालस्तराश्म ही निळ्या - हिरव्या शैवालामुळे (Blue - Green Algae) तयार…
शैवालस्तराश्म हे पृथ्वीवरील जीवसृष्टीच्या प्रारंभ काळातील सूक्ष्म जीवजंतूंनी (Microbes) ठसे (Impression) प्रकारातील जीवाश्मांच्या रूपाने ठेवलेला पुरावा असल्याचे शास्त्रज्ञ मानतात. शैवालस्तराश्म ही निळ्या - हिरव्या शैवालामुळे (Blue - Green Algae) तयार…
हिमाचल प्रदेशातील साकेती (सिरमूर जिल्हा) येथील सिवालिक जीवाश्म उद्यानामध्ये शिवालिक भागातील भूशास्त्रीय कालखंडातील २.५ द.ल. वर्षांपूर्वीच्या प्राचीन पृष्ठवंशीय प्राण्यांच्या (Vertebrate animals) जीवाश्मांचे समृद्ध असे संग्रहालय आहे. सिरमूर जिल्ह्यातील मार्कंडा नदीखोऱ्यातील…
अश्मीभूत लाकूड जीवाश्म (Petrified wood fossil) यामध्ये जीवाश्माचा आकार, आकारमान व रचना ही थेट मूळच्या सांगाड्यासारखी असतात. पण मूळच्या घटकाची जागा एखाद्या निराळ्याच रासायनिक संघटनाच्या खनिजाने (Mineral Composition) घेतलेली असते.…
अश्मीभूत लाकूड जीवाश्म (Petrified wood fossil) यामध्ये जीवाश्माचा आकार, आकारमान व रचना ही थेट मूळच्या सांगाड्यासारखी असतात. पण मूळच्या घटकाची जागा एखाद्या निराळ्याच रासायनिक संघटनाच्या खनिजाने (Mineral Composition) घेतलेली असते.…