माहिती तंत्रज्ञान

(डॉस; DOS). संगणक आणि वापरकर्ता यांचा संवाद व्हावा यासाठी माध्यमाची गरज असते. हा संवाद आज्ञावलीच्या माध्यमातून साधला जातो, त्या आज्ञावलीला ...

(डिइएस; DES). यु.एस. नॅशनल ब्युरो ऑफ स्टँडर्स (एनबीएस; आताचे नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ स्टँडर्स अँड टेक्नॉलॉजी) यांनी सुरवातीला तयार केलेले डेटा ...

(इलेक्ट्रॉनिक डेटाबेस). संगणकाद्वारे जलद शोध आणि पुनर्प्राप्तीसाठी विशेषीकृत सुसंघटीत केलेला माहितीचा संग्रह. डेटाबेसची संरचना विविध माहिती-प्रक्रियांसह माहितीची साठवणुक (storage), पुनर्प्राप्ती ...

डेस्कटॉप संगणक हा सर्वात सामान्य प्रकारचा सूक्ष्मसंगणक (मायक्रो कॉम्प्युटर; Microcomputer) आहे. संगणकास “डेस्कटॉप” म्हणून संबोधित केले जाते, जेव्हा तो संगणक ...

(.NET Framework; डॉटनेट फ्रेमवर्क; डॉटनेट रचना). मायक्रोसॉफ्ट कंपनीने विकसित केलेली सॉफ्टवेअर रचना. प्रामुख्याने मायक्रोसॉफ्ट विंडोज या ऑपरेटिंग सिस्टमला (क्रियान्वित प्रणाली; ...

(सिस्टम सॅाफ्टवेअर). ही प्रणाली हार्डवेअरचे व्यवस्थापन आणि नियंत्रण करण्यास मदत करते. यामुळे अनुप्रयोग संगणक प्रणाली (ॲप्लिकेशन सॅाफ्टवेअर) कार्य पूर्ण करू ...

(अरेबी अंक पद्धती, पाया-10 अंक पद्धती, दशमान पद्धती, हिंदु-अरेबी अंक पद्धती). दशमान अंक पद्धतीत स्थानात्मक अंक पद्धतीचा (Positional numeral system) ...

(लिंक). संगणकशास्त्रातील हायपरलिंक (Hyperlink) या इंग्रजी शब्दाचे लिंक हे संक्षिप्त रूप. याचा वापर दोन किंवा अधिक माहितीशी/डेटाशी संबंध दर्शविण्याकरिता करण्यात ...

दूरस्थ संवेदन ही संज्ञा एखाद्या वस्तूशी थेट संबंध न ठेवता त्याबाबत माहिती मिळविणे, याकरिता वापरण्यात येते. या माहितीचा वापर भूगोल, ...

(पाया-2 अंक पद्धती). द्विमान अंक पद्धतीत स्थानात्मक अंक पद्धतीचा (Positional numeral system) वापर करण्यात आला आहे. यामध्ये 2 या अंकाला ...

संगणकाचा एक प्रकार. पामटॉप संगणक हा एक वैयक्तिक संगणक किंवा इलेक्ट्रॉनिक उपकरण आहे. ज्यामध्ये संगणकासारखे अनेक वैशिष्ट्ये असतात आणि तो ...

संगणकीय भाषा. ही एक प्रक्रियात्मक प्रोग्रामिंग भाषा आहे. नीकलस विर्थ या संगणकशास्त्रज्ञाने 1968-69 मध्ये त्याची निर्मिती केली आणि 1970 मध्ये ...

फाइबर ऑप्टिक किंवा ऑप्टिकल फायबर म्हणजे माहिती प्रसारित करणारे एक माध्यम किंवा तंत्रज्ञान आहे. फायबर ऑप्टिक केबलमध्ये काचेच्या तंतूंच्या वेगवेगळया ...

(सोशल नेटवर्किंग साइट). फेसबुकसाठी पूर्वीची प्रेरणा फिलिप्स एक्झीट्रे अकॅडमीतून आली. त्यांनी ‘द फोटो ॲड्रेसबुक’ ही विद्यार्थिनी निर्देशिका प्रकाशित केली. मार्क ...

फोरट्रान हि भाषा सूत्रांचा (Formulas) वापर करून बनविण्यात आली आहे, कारण फोरट्रानला गणित सूत्रांचे कोडमध्ये सहज अनुवादासाठी परवानगी देण्यात आली ...

(सपाट डेटाबेस). फ्लॅट-फाइल डेटाबेसमध्ये डेटाबेस हा फाइल (File) स्वरूपात संग्रहित करतात. रेकॉर्ड (Record) एकसमान स्वरूपाचे असतात आणि रेकॉर्डस् मधील संबंध ...

(प्रवाहआलेख; प्रवाहआलेखन). एक प्रकारचा आराखडा आहे, अल्गॉरिदमच्या (Algorithm; रीती) साहाय्याने संगणकीय कार्यप्रवाह (workflow) किंवा प्रक्रिया (process) दाखविता येतो. फ्लोचार्ट विविध ...

तंत्रज्ञानाच्या भाषेत मोठ्या प्रमाणावरील माहितीच्या संचाला बिग डेटा (बृहत विदा) असे म्हणतात. ‘बिग डेटा’ ही संकल्पना १९९०च्या मध्यात डो माशी ...

स्मार्टफोन, टॅबलेट संगणकाचा एक प्रकार. कॅनेडियन कंपनी रिसर्च इन मोशन ( रिम; RIM; आताचे नाव ब्लॅकबेरी लिमीटेड) याद्वारे या वायरलेस, ...

ब्ल्युटूथ हे कमी अंतराच्या दोन इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांमधील बिनतारी संदेशवहनाद्वारे माहितीचे आदान-प्रदान करणारे मानक तंत्रज्ञान आहे. ब्ल्युटूथ हे बिनतारी रेडिओ तंत्रज्ञानावर ...