
हर्क्यूलीझ (Hercules/Heracles)
ग्रीक पुराणकथांमधील आख्यायिका बनलेला एक थोर ग्रेको-रोमन वीरपुरुष. हेराक्लीझ या नावानेही तो परिचित आहे. हर्क्यूलीझविषयीच्या पुराणकथा अतिशय गुंतागुंतीच्या आहेत. हर्क्यूलीझ ...

हर्मिस (Hermes)
ग्रीक मिथकशास्त्रातील १२ ऑलिम्पिअन्सपैकी हर्मिस ही दुसरी कनिष्ठ देवता होय. झ्यूस आणि मायाचा हा मुलगा ‘देवतांचा दूत’ म्हणून प्रख्यात आहे ...

हाथोर (Hathor)
‘हाऊस ऑफ होरस’ या देवताकुलातील एक प्रमुख प्राचीन ईजिप्शियन देवता. ग्रीकमधील हाथोरची व्युत्पत्ती ‘हाथर’ अशा नावानेही आढळते. आकाशस्थ देवता, होरस ...

हुल्ड्राइख झ्विंग्ली (Huldrych Zwingli)
झ्विंग्ली, हुल्ड्राइख : (१ जानेवारी १४८४— ११ ऑक्टोबर १५३१ ). प्रख्यात प्रॉटेस्टंट धर्मसुधारक. स्वित्झर्लंडमधील वील्डास येथे जन्म. व्हिएन्ना येथे तत्त्वज्ञान ...

हॅपी (Hapi)
हॅपी ही सुपीकता आणि उत्पादकतेशी संबंधित प्राचीन ईजिप्शियन देवता होय. ही देवता नाईल नदीचे मानवी मूर्तरूप किंवा नदीच्या पुरामुळे आलेल्या ...

हेडीस (Hades)
ग्रीक मिथकशास्त्रानुसार हेडीस हा पाताळभूमीचा देव असून तो क्रोनस आणि रिया यांचा मुलगा तसेच झ्यूस याचा भाऊ आहे. डीमीटरची अतिशय ...

हेरा (Hera)
हेरा ही स्त्री, न्याय्यविवाहसंबंध, जन्म या गोष्टींची अधिष्ठात्री ग्रीक देवता होय. विवाहित स्त्रियांच्या हक्कांची रक्षणकर्त्री. रोमनांमध्ये यूनो या नावाने ती ...

होरस (Horus)
होरस या नावाच्या दोन प्राचीन ईजिप्शियन देवता आहेत. त्यांपैकी ‘होरस द एल्डर’ म्हणजे थोरला होरस अर्थात हरओरिस. हा ओसायरिस, इसिस, ...

ॲनॅक्झिमँडर (Anaximander)
ॲनॅक्झिमँडर : (इ.स.पू.सु. ६१०—५४६). ग्रीक तत्त्ववेत्ता. ग्रीक खगोलशास्त्राचा जनक म्हणूनही त्याला मानले जाते. विश्वस्थितीविषयी सुस्पष्ट कल्पना मांडणारा हा पहिला विचारवंत ...

ॲनॅक्झिमीनीझ (Anaximenes)
ॲनॅक्झिमीनीझ : (इ.स.पू. सु. ५८८—५२४). प्राचीन ग्रीक तत्त्ववेत्ता. आयोनियन किंवा मायलीशियन विचारपंथातील तिसरा तत्त्वज्ञ. थेलीझ हा पहिला, त्याचा शिष्य ॲनॅक्झिमँडर ...

ॲफ्रोडाइटी (Aphrodite)
ग्रीकांची सौंदर्यदेवता. प्रेम, कामभावना, प्रजननक्षमता यांच्याशीही ती निगडित आहे. रोमन लोकांमध्ये ती ‘व्हिनस’ म्हणून ओळखली जाते. एका मतप्रणालीनुसार तिची दोन ...

ॲबट (Abbot)
ख्रिस्ती मठाच्या वरिष्ठाला ‘ॲबट’ असे म्हटले जाते. ॲबट हा शब्द हिब्रू ‘आबा’ या शब्दापासून आला आहे. ‘आबा’ या शब्दाचा अर्थ ...

ॲमन-रे (Amun-Re)
ॲमन ही प्राचीन ईजिप्तमधील अत्यंत शक्तिशाली लोकप्रिय देवता होय. मुळात ॲमन ही उत्तर ईजिप्तमध्ये स्थानिक वायूदेवता व उत्पादकतेची/सुपीकतेची देवता म्हणून ...

ॲस्क्लेपिअस (Asclepius)
ॲस्क्लीपिअस/अस्लिपिअस : चिकित्सा, उपचार आणि स्वास्थ्याशी संबंधित असलेला एक प्राचीन ग्रीक देव. हा अपोलो देवतेला कोरोनिस नावाच्या राजकुमारीपासून झालेला पुत्र ...