
अंतर्द्रव्य जालिका (Endoplasmic Reticulum)
दृश्यकेंद्रकी पेशींमध्ये (Eukaryotic cells) आढळून येणारे अंतर्द्रव्य जालिका हे एक पेशीअंगक (Cell organelle) आहे. परस्परांना जोडलेल्या अनेक सूक्ष्म पोकळ नलिका ...

असिपुच्छ मासा (Green swordtail Fish)
या माशाचा समावेश सायप्रिनोडोन्टीफॉर्मिस (Cyprinodontiformes) गणातील पॉइसिलीडी (Poeciliidae) कुलात होतो. त्याच्या शेपटीला असलेल्या तलवारीसारख्या विस्तारामुळे ह्याला असिपुच्छ मासा असे म्हटले ...

आर्गली (Argali)
पृष्ठवंशी संघातील स्तनी (mammalia) वर्गाच्या खुरी अधिगणाच्या समखुरी गणातील (Artiodactyla) सर्वांत मोठी वन्य मेंढी आहे. हिचे शास्त्रीय नाव ओव्हिस ॲमॉन (Ovis ...

आर्डवुल्फ (Aardwolf)
हा मांसाहारी (Carnivora) गणातील आफ्रिकेत आढळणारा सस्तन प्राणी आहे. तो हायानिडी (Hyaenidae) कुलातील प्रोटिलीनी (Protelinae) उपकुलात अस्तित्वात असलेला एकमेव प्राणी ...

इग्वाना (Iguana)
पृष्ठवंशी संघाच्या सरीसृप वर्गाच्या (Reptilia) स्क्वॅमाटा-सरडा (Squamata-Lijzard) गणातील इग्विनिआ (Iguania) उपगणातील इग्वानिडी (Iguanidae) कुलातील सरड्यासारखा दिसणारा परंतु, त्याच्यापेक्षा मोठा प्राणी ...

एमू (Emu)
हा पक्षिवर्गाच्या कॅझुअॅरिफॉर्मिस (Casuariiformes) गणातील ड्रोमॅइडी (Dromaiidae) कुलातील पक्षी आहे. याचे शास्त्रीय नाव ड्रोमेयस नोव्हीहॉलँडिई (Dromaius novaehollandiae) असे आहे. हा ...
![एश्चेरिकिया कोलाय (ई. कोलाय) [Escherichia Coli (E. Coli)]](https://marathivishwakosh.org/wp-content/uploads/2020/12/अंतिम-ई-कोलाय-1-300x210.jpg?x19338)
एश्चेरिकिया कोलाय (ई. कोलाय) [Escherichia Coli (E. Coli)]
एश्चेरिकिया कोलाय (Escherichia Coli) या जीवाणूचा समावेश प्रोटीओबॅक्टिरिया (Proteobacteria) संघातील गॅमाप्रोटीओबॅक्टिरिया (Gammaproteobacteria) वर्गाच्या एंटेरोबॅक्टिरियालीस (Enterobacteriales) या गणात होतो. हा जीवाणूंच्या ...

कायटन (Chiton)
कायटन हे मृदुकाय संघातील (Mollusca) बहुकवची पॉलिप्लॅकोफोरा (Polyplacophora) वर्गातील प्राणी असून किनाऱ्यालगतच्या भरती-ओहोटीमधील प्रदेशांत समुद्रतळाशी किंवा खडकाला चिकटून त्यांच्या खाचीत ...

कावळा (House crow)
कावळ्याचा समावेश पक्षिवर्गाच्या पॅसेरिफॉर्मिस (Passeriformes) गणाच्या कोर्व्हिडी (Corvidae) कुलामध्ये होतो. हा मूळचा आशियातील पक्षी असून जगामध्ये त्याचा आढळ सर्वत्र आहे ...

केंद्रकाम्ले (Nucleic acids)
सजीव पेशींची बहुतेक सर्व रचना आणि जैविक प्रक्रिया प्रथिनांद्वारे (Proteins) होतात. प्रथिनांचे कार्य त्यांच्या विशिष्ट रचनेवर अवलंबून असते. प्रथिन निर्मितीचा ...

क्रौंच, तुरेवाला (Crowned crane)
पक्षिवर्गाच्या ग्रुइफॉर्मिस (Gruiformis) गणाच्या ग्रुइडी (Gruidae) कुलातील बॅलेरिसिनी (Balericinae) उपकुलातील सर्वांत उंच व आकर्षक पक्षी. बॅलेरिसिनी उपकुलात बॅलेरिका (Balearica) या ...

क्लॉस्ट्रिडियम बोट्युलिनम (Clostridium botulinum)
मोनेरा सृष्टीतील केंद्रक व पेशीआवरणविरहित सजीव. जीवाणू अधिक्षेत्रातील बॅसिलोटा संघातील क्लॉस्ट्रिडिया वर्गात यूबॅक्टेरिया गणातील क्लॉस्ट्रिडिएसी (Clostridiaceae) कुलात क्लॉस्ट्रिडियम बोट्युलिनम या ...

क्षयरोग जीवाणू (Mycobacterium tuberculosis)
मायकोबॅक्टिरियम ट्युबरक्युलॉसिस या जीवाणूमुळे मानवास क्षयरोग होतो. सामान्य भाषेत याला क्षयरोग जीवाणू असे म्हणतात. क्षयरोग हा प्राचीन काळापासून अस्तित्वात आहे ...

गरुड (Eagle)
पक्षिवर्गातील फॅल्कॉनिफॉर्मिस (Falconiformes) गणातील ॲक्सिपिट्रिडी (Accipitridae) कुलातील आकाराने मोठ्या, जाड व मजबूत चोच, मोठे पाय व अणकुचीदार नख्या, तीक्ष्ण नजर, ...

गांडूळ (Earthworm)
गांडूळ या प्राण्याचा समावेश वलयी संघाच्या (Annelida) ऑलिगोकीटा (Oligocheta; अल्परोमी) वर्गामध्ये होतो. याच्या सु. १,८०० हून अधिक जाती आहेत. त्यांपैकी भारतात ...

गुणसूत्र (Chromosome)
पेशी केंद्रकातील डीएनए (DNA; डिऑक्सिरायबोन्यूक्लिइक अम्ल) व आरएनए (RNA; रायबोन्यूक्लिइक अम्ल) नेहमी विस्कळीत स्वरूपात केंद्रकामध्ये असतो, याला गुणद्रव्य (Chromatin) असे ...