
ज्योत्स्ना भोळे (Jyotsna Bhole)
भोळे, ज्योत्स्ना केशव : (११ मे १९१४ – १ ऑगस्ट २००१). शास्त्रीय व उपशास्त्रीय गीतप्रकार आणि भावगीत गायिका व मराठी ...

टप्पा (Tappa)
हिंदुस्थानी संगीतातील एक ललित गायनप्रकार. तो मियाँ शौरी यांनी (सु. १८१०) प्रवर्तित केला. ‘टप्पा’ हा शब्द ‘टप्’ (लघू किंवा लहान) ...

ट्रिनिटी क्लब, मुंबई (Trinity Club, Mumbai)
संगीताचा प्रचार व प्रसार याकरिता कार्यरत असणारे मंडळ. गायनाचार्य भास्करबुवा बखले यांच्या हस्ते ट्रिनिटी क्लबची सुरुवात १९०८ साली मुंबई येथील ...
ठुमरी (Thumari)
अभिजात हिंदुस्थानी संगीतातील एक गायनप्रकार. तो सुगम शास्त्रीय किंवा उपशास्त्रीय संगीत विभागात गणला जातो. ठुमरी (ठुंबरी) या नावावरूनच तो नृत्याशी ...

ताळ्ळपाक अन्नमाचार्य (Tallapaka Annamacharya)
ताळ्ळपाक अन्नमाचार्य : (सु. १४०८–१५०३). प्रख्यात कीर्तनरचनाकार, गायक, संगीतकार व तेलुगू कवी. अन्नमाचार्यांना ‘गीतसाहित्य-पितामह’, ‘वाग्गेयकार’, ‘संकीर्तनाचार्य’ इत्यादी सार्थ बिरुदे लावली जातात ...

तोडी थाटातील राग (Todi Thaat)
भातखंडे वर्गीकरणपद्धतीनुसार या थाटातील मुख्य राग फक्त तीन होत : तोडी, गुजरी आणि मुलतानी. त्यांतही तोडी व गुजरी यांत फक्त ...

थेरेमिन (Theremin)
विद्युत्चलित वाद्यांपैकी एक आद्य आणि महत्त्वपूर्ण वाद्य. थेरेमिन हे स्पर्शही न करता ध्वनित होणारे वाद्य आहे. रशियामध्ये १९१९ च्या सुमारास ...

दत्तात्रेय विष्णु पलुस्कर (Dattatreya Vishnu Paluskar)
पलुस्कर, डी. व्ही. : (१८ मे १९२१ – २६ ऑक्टोबर, १९५५). महाराष्ट्रातील एक थोर गायक. त्यांचा जन्म गायनाचार्य विष्णु दिगंबर ...

दिनकर कायकिणी (Dinkar Kaikini )
कायकिणी, दिनकर दत्तात्रय : (२ ऑक्टोबर १९२७ – २३ जानेवारी २०१०). हिंदुस्थानी संगीतातील आग्रा घराण्याचे शैलीदार गायक, गुरू, वाग्गेयकार, संगीतज्ज्ञ ...

देवधर्स स्कूल ऑफ इंडियन म्यूझिक (Deodhar’s School of Indian Music)
संगीतशास्त्राचे शिक्षण देणारी एक ख्यातनाम संस्था. या संस्थेची स्थापना संगीतज्ञ बी. आर. देवधर यांनी १ जुलै १९२५ रोजी मुंबईत केली ...

धोंडूताई कुलकर्णी (Dhondutai Kulkarni)
कुलकर्णी, धोंडूताई : ( २३ जुलै १९२७ – १ जून २०१४ ). भारतीय अभिजात संगीत शैलीतील जयपूर-अत्रौली घराण्याच्या व्रतस्थ व ...

नत्थू खाँ (Nathu Khan)
नत्थू खाँ : (१८७५ – १९४०). हिंदुस्थानी संगीतातील दिल्ली घराण्याचे ख्यातकीर्त तबलावादक. त्यांच्या जन्म मृत्यूच्या निश्चित तारखा ज्ञात नाहीत. त्यांचा ...

नरहर विष्णु जोशी (Narhar Vishnu Joshi)
जोशी, नरहर (बाबूराव) विष्णु : (३१ डिसेंबर १९०८ – ११ नोव्हेंबर १९८४) महाराष्ट्रातील एक संगीतज्ञ व प्रसिद्ध विधिज्ञ. त्यांचा जन्म ...

नाद (Naad)
साऱ्या संगीत विश्वाची निर्मिती ज्यावर सर्वस्वी अवलंबून आहे तो नाद. यावाचून गीत, नृत्य, स्वर काहीच शक्य नसल्याने याला नादब्रह्म असेही ...

नारदीय शिक्षा (Nardiya Shiksha)
संगीतशास्त्रावरील प्राचीन संस्कृत ग्रंथ. यासनारदी शिक्षा असेही म्हणतात. त्याचा लेखनकाल व कर्ता याविषयी मतभिन्नता असून निश्चित माहिती ज्ञात नाही. काही ...

नारायण तीर्थ (Narayan Teerth)
नारायण तीर्थ (श्रीसंत) स्वामिगळ : (१६७५-१७४५ किंवा १६१०-१७०५). श्रीकृष्ण लीला तरंगिणी या ग्रंथाचे लेखक, कर्ते व कर्नाटक संगीत रचनाकार भागवत ...

नारायण मोरेश्वर खरे (Narayan Moreshwar Khare)
खरे, नारायण मोरेश्वर : (? १८८९ – ६ फेब्रुवारी १९३८). महाराष्ट्रातील एक प्रसिद्ध संगीतकार व संगीतशास्त्रावरील साक्षेपी लेखक. त्यांचा जन्म ...

निखिल घोष (Nikhil Ghosh)
घोष, निखिल अक्षयकुमार : (२८ डिसेंबर १९१८—३ मार्च १९९५). ख्यातकीर्त तबलावादक, संगीतज्ञ, लेखक, सक्षम गुरु आणि “संगीत महाभारती” या संस्थेचे ...